We wonen inmiddels alweer 5 jaar in Costa Rica! Hoog tijd om de tijdelijke Residencia (verblijfsvergunning) in een permanente om te zetten. Maar niets in dit wonderschone land gaat zo makkelijk als het op het eerste gezicht lijkt. Dat begint al met de telefoon, want Migracion (de Immigratiedienst) heeft tegenwoordig een call-center om hun clientele te woord te staan. Wat met een 900-nummer begint. En 900-nummers zijn standaard geblokkeerd, als je hier een vaste telefoon hebt. Daar is een speciale tramite (procedure) voor nodig om deze te de-blokkeren. Twee jaar geleden gingen we dus bij Brigitte zitten bellen naar het callcenter van Migracion, maar nu wilden we onze eigen telefoon daarvoor geschikt maken. Een bezoek aan het dichtstbijzijnde kantoor van de telefoonmaatschappij ICE, in Bribri (18 km verderop) leverde niets op, want het hele kantoor bleek te zijn verdwenen. Dus maar eens een rondje bellen met de ICE, en zowaar na een stuk of wat telefonades bleek de blokkade er vanaf te kunnen!
Dan het callcenter van Migracion, die ons meteen naar de BCR-bank in Limon verwees (zij geven de cedulas, dat zijn plastic ID-kaartjes uit). En die meenden, dat om van categorie 'tijdelijk' naar' permanent' te veranderen, een afspraak met het hoofdkantoor van Migracion in San Jose moesten maken, een goedenmiddag verder! Maar enkele jaren geleden zijn er een stuk of 20 regiokantoren in het hele land geopend, waaronder ook eentje in Limon (waar we een paar maanden geleden ook al eens waren, voor de reis naar Nederland). Dus daar het telefoonnummer maar eens van opgezocht, en jawel hoor: de aanvraag kon gewoon bij hun worden ingediend. Alleen moesten we dan allemaal in persoon verschijnen, allereerst om de lijst van Requisitos (benodigde paperassen) in ontvangst te nemen. Dus een dag vrij van school voor Ramona geregeld om daar in de wachtkamer te gaan zitten. Was achteraf niet nodig, want het enige wat we meekregen was een handgeschreven briefje waarop de drie dingen stonden die we moesten meebrengen. Het is weer vooral financieel van aard, want we moeten per persoon $ 250 storten op hun rekening bij de BCR. Voor die in totaal $ 750 mgen we dan wel voor altijd in Costa Rica blijven, Libre Condition (onvoorwaardelijk) en we krijgen er dan ook een werkvergunning bij. Dat is wel wat je wilt als immigrant, dus we gaan deze procedure zeker doorzetten. Zucht. Want er moet ook een officieel schrijven bij, ondertekend door een advocaat. Maar de wet is in 2009 veranderd, zodat je geen juridische bijstand meer hoeft in te huren om te onderhandelen met Migracion. O ja, zei de beambte, schrijft uzelf maar een brief dan ondertekenen wij die wel. Ze kennen dus hun eigen wetten niet goed! En je hebt een volslagen engelengeduld nodig om met ze om te gaan, de wachttijden alleen al. Maar uiteindelijk komt het allemaal goed en krijg je precies waar je recht op hebt. Zo leert 5 jaar harde ervaring in het land van Pura Vida...
Dan verder met de lokale folklore. Op 9 augustus was er een buurman van ons doodgegaan (de mensen die bij ons op bezoek zijn geweest, hebben Jayson misschien ontmoet; hij was o.a. vrijwilliger bij Brigitte, net als Natasha). Een triest verhaal want hij was pas 24 jaar en erg depressief. Maar daar wil ik het verder niet over hebben hier, want daar hebben we als buren/ vrienden al heel erg veel over gepraat de laatste tijd. Wel wil het begrafenisritueel hier even beschrijven, want dat gaat iets anders dan in Nederland. Van oudsher wordt in Cahuita een Set-up (opbaring) en Nine Nights (wake) georganiseerd, net als in Jamaica. Hoewel Jayson zo wit als een Nederlander was, komt hij toch uit een Afro-Caribische familie wat aan zijn moeder en tantes wel te zien was. Bij de Set-up komt het hele dorp bij elkaar in het Centro Comunal,waar oa. op zondag de boerenmarkt is.Daar staat dan de kist, helemaal in het wit en halfopen met een glazen plaatje over het gezicht, zodat iedereen afscheid kan nemen en het register tekenen met een laatste groet. Er is live muziek, luid en vrolijk. En veel bloemen.En er staan grote pannen met eten en er is ook drank. Heel veel drank. De bedoeling is namelijk, om de hele nacht te waken, totaan de begrafenis de volgende morgen. Iedereen wordt dan meestal vreselijk dronken en emotioneel. Natasha is in haar eentje een uurtje naar de Set-up geweest, want het leek ons een minder geschikt tafereel voor de jonge Ramona. Maar er sprongen een heleboel kinderen in de rondte, te dansen op de Calypsomuziek. Het is hier blijkbaar wel de bedoeling de kids mee te brengen, om ze bij de dood van een naaste te betrekken.
De volgende morgen vertrok de begrafenisstoet vanuit het Centro Comunal, na een korte speech van een soort dominee, waarbij ook een kleuren A4-tje met fotootjes en een gedicht en dank namens de familie uitgedeeld wordt. Die jongen dacht dus dat hij helemaal geen vrienden had, maar er waren wel 200 kinderen en jongeren, sommige helemaal uit Alajuela en San Jose, huilend bij zijn begrafenis. Bijzetting moet ik eigenlijk zeggen, want iedereen wordt hier in een bovengrondse tombe bij zijn familie gezet. Onze andere buurman Lenny, is de doodgraver van het dorp (een vrijwillig erebaantje, begraven of bijzetten is hier gratis namelijk). Deze tombe had zwembadblauwe tegeltjes aan de buitenkant en nadat de kist er in geschoven was (het meest emotionele moment van de hele uitvaart), begon Lenny geconcentreerd met het dichtmetselen ervan. Dat is echt wel anders dan in Nederland, waar je hoogstens een handje aarde op de kist mag gooien. Hier wordt de tombe definitief gesloten waar iedereen omheenstaat. De rustplaats is voor altijd, er zijn ook erg oude tombes te bewonderen. Het bijzetten duurt urenlang en de zon staat venijnig te branden recht bovenop je hoofd. Uiteindelijk gingen we maar in de Chinese buurtwinkel langs de snelweg iets te drinken halen, want we hadden erge dorst gekregen. Uiteindelijk liep zowat iedereen daarnaar toe, om bier te halen en het op een zuipen te zetten. Maar toen gingen wij maar weer eens op huis aan, dus het kan goed zijn dat we de meest memorabele gebeurtenissen allemaal gemist hebben. Bij de Nine Nights komen familie en naaste vrienden negen avonden achter elkaar samen om te treuren en daarbij te musiceren, de wat bluesy Calypso past dan ook uitstekend bij zo' n gelegenheid. Eigenlijk een heel sympathieke, warme manier om afscheid te nemen en iemand te gedenken, heel prettig ook voor de nabestaanden, denk ik zo. Jayson wordt door iedereen uit de buurt gemist, maar daar is helaas niets aan te doen. Maar in dit deel van de wereld mag je je verdriet en emoties daarover, er gewoon uit gooien. Zo je wilt met een sloot drank erbij, ook dat is hier volkomen normaal. Pura Vida!
