woensdag 27 augustus 2008

Over badpakjes en andere zaken.


De tijd vliegt, want donderdag vieren we alweer m´n 40-ste verjaardag! Dat gaan we helemaal in stijl doen, op een Caribisch palmenstrand metveel lekker eten en drinken. En als we in Talamanca een huisje vinden en daarna toe kunnen verhuizen, dan is 40 jaar worden helemaal Pura Vida, wat mij betreft.
Dat jaartje erbij maakt me niet veel uit, want de beste tijd van m´n leven moet nog komen, daar ben ik van overtuigd.....eigen finca in het bloedmooie Costa Rica: rust, ruimte en veel natuur. En vooral lekker onze eigen gang kunnen gaan, volop genieten is dat.
Morgen pakken we dus de bus, voor een lange rit door nationaal park Braulio Carillo, prachtig ongerept tropisch nevelwoud (hooglandjungle) is dat. Waarna de uitgestrekte laagvlakte van Limón volgt, met z´n ananas- en bananenplantages en zinderende hitte...om te eindigen in het mooiste stukje Costa Rica: Talamanca (ssst, geheimtip, niet verder vertellen). Onze mini-vakanties daar duren voor ons altijd veel te kort, we willen er steeds weer wat daagjes aanplakken...maar straks, over drie maanden (hopelijk) dan wonen we op ons vakantie adres en gaan er nooit meer weg. Nou ja, zo af en toe zullen we wel naar provinciehoofdstad Puerto Limón moeten voor de post en bijvoorbeeld de computerwinkel en andere speciaalzaken. En een keer per jaar ofzo naar dat stomme San José, om de advocaat te bezoeken en naar Migración te gaan, als die tenminste geen bijkantoor hebben in Limón. Het is echt fijn om zeker te weten in welk deel van het land we willen wonen. Elke emigrant kunnen we aanraden om het zo aan te pakken als wij het hebben gedaan: ga eerst een jaartje of langer iets huren en kijk intussen goed om je heen. Zoveel mensen kopen veel te snel iets en vinden dan later pas de veel idealere plek...en dan zit je met je koophuis, dat niemand wil hebben, tenminste niet voor de fantasieprijs die de gemiddelde expat ervoor betaald heeft. Een huurhuis daarentegen is zo opgezegd en je boeltje is dan ook zo ingepakt...zo heb je de vrijheid om te gaan en staan waar je wilt. Daarnaast is huren hier goedkoop: voor de plek waar we nu al bijna een jaar zitten; een mooi afgewerkt huis in Spaanse stijl met tuin, zijn we maar € 177 per maand kwijt. Vorig jaar was dat trouwens nog € 210, maar omdat de colon devalueert gaat hier elke maand de huurprijs een beetje omlaag. Ook een aparte ervaring, want uit NL kenden we alleen maar huurverhogingen. Als gevolg hou je hier wat meer over van je inkomen, om leuke en belangrijke dingen van te doen. De Tico´s zien je dan wel weer aan voor een miljonair, dat was flink wennen voor ons in het begin. We zijn natuurlijk helemaal niet rijk, maar relatief gezien wel, want de lonen liggen hier echt verschrikkelijk laag. Hoe die Tico´s rondkomen is ons vaak echt een raadsel. Hier op het boerenland (plat kun je het niet noemen) gaat het zo dat men in grootfamilie-verband leeft. Kinderen bouwen een huisje op het land van hun ouders of grootouders. Eten doet men allemaal samen, meestal kookt oma en de hele familie schuift aan tafel. Men zorgt voor elkaar, want sociale zekerheid zoals wij die kennen is hier gewoon niet; oudjes krijgen vaak niet eens een pensioen. De familie is je sociale zekerheid, een behoorlijk 19e- eeuwse agrarische samenleving is het eigenlijk. Hoewel je ook wel moderne tendenzen als urbanisatie en een dalend geboortecijfer ziet, leeft de Tico in een heel andere werkelijkheid als de gemiddelde Europeaan of Yank. Niet persé slechter, want het gaat er erg sociaal aan toe over het algemeen. Maar anders is het wel, bejaardentehuizen heb je hier bijvoorbeeld nauwelijks...die staan alleen in de steden en voor ouderen die geen familie (meer) hebben. Zelfs in dat geval nemen vaak de buren de honneurs waar en brengen pannetjes eten langs, tot het zelfstandig wonen echt niet meer gaat. Gisteren hadden we het er toevallig nog over: hoe je de beschaving van een land kunt aflezen aan hoe het met kwetsbare groepen als hulpbehoevende ouderen omgaat. Dit naar aanleding van een verhaal in de Volkskrant over zichzelf verrijkende topmanagers in de NL-zorg; terwijl de patiënten kennelijk in een vieze luier liggen door te liggen, er geen tijd is om ze te wassen of de kamers fatsoenlijk schoon te maken; want dat moet immers in 2 minuten en 17 seconden, dus kun je wel nagaan dat dat niet echt schoon is. Voor de Tico is dat totaal onbegrijpelijk en ze vinden het ongelooflijk krenterig en onbeschoft, wat het in feite ook is. Zo´n rijk land, maar de oudere generatie, die alles opgebouwd heeft, die wordt slechts gezien als een last en een kostenpost. Maar hé: oud worden we uiteindelijk allemaal (nu ik 40 word realiseer ik me opeens dat dat al halverwege de 80 is) en iedereen heeft recht op een waardige oude dag, toch? Denk dat wij- tegen die tijd- als genaturaliseerde en helemaal ingeburgerde Tico´s een heel stuk beter af zullen zijn dan jullie daar aan de overkant van de grote plas. Tenzij daar nu ingrijpende wijzigingen doorgevoerd gaan worden, maar op de een of andere manier zie ik dat daar allemaal nog niet zo snel gebeuren...het is vooral een mentaliteitskwestie en die verander je echt niet zo maar even ....goed, de verdere ontwikkelingen worden hier door ons vanaf de overkant van de Atlantico allemaal met warme belangstelling gevolgd, dat wel.

Zo, nu ga ik mijn badpakjes inpakken!

vrijdag 22 augustus 2008

1 Jaar Costa Rica

Vandaag, 21 augustus, is het precies een jaar geleden dat we de grote stap gewaagd hebben en naar Costa Rica verhuisd zijn. Intussen spreken we de taal goed en zijn behoorlijk ingeburgerd, dat laatste merk je vooral aan de kleine, alledaagse dingen...zo vind ik rijst met frijoles (zwarte bonen) inmiddels heel smakelijk, is een minirok bij nader inzien toch best een acceptabel kledingstuk en is ranchero (mexicaanse country) en mariachi eigenlijk heel leuke muziek voor feesten en partijen.
Had je een jaar geleden niet mee bij me moeten aankomen!!!
Ook van karakter zijn we wel een klein beetje in Latino´s veranderd: zij zijn rustiger...meer laconiek en stoïcijns in hun levenshouding ´ach, dat kan morgen ook wel´ en ´soit, volgende keer meer geluk´ en ´maak je niet druk´ dan Europeanen.
De verschillen met ons vaak hectische en overmatig geregelde leventje in Nederland zijn verder ook best groot; ten eerste is dit een land in ontwikkeling waardoor het soms lijkt of je 15-20 jaar terug in de tijd gekatapulteerd bent. Technologische vooruitgang lijkt hier op veel gebieden nog maar in de kinderschoenen te staan, alhoewel men op dat gebied wel met een soort van grote inhaalslag bezig is. Het goede nieuws is dat Costa Rica op milieugebied niet alle fouten van andere landen gekopieerd heeft, maar de weg naar duurzame ontwikkeling hier nog steeds open ligt...als men tenminste de juiste keuzes blijft maken. Men streeft er inmiddels naar om in 2021 (200 jaar na de onafhankelijkheid) helemaal CO2-neutraal te zijn, dit samen met IJsland, Noorwegen en Nieuw Zeeland; met een dergelijke ambitieuze doelstelling is Costa Rica het enige ontwikkelingsland ter wereld...net als met het afschaffen van het leger, inmiddels alweer 60 jaar geleden.
Tiquicia (Ticolandje) trekt z´n eigen plan op het wereldtoneel, kun je wel stellen...en daar mogen de Tico´s met recht trots op zijn. Voor ons verloopt het leven hier kalm en ontspannen, om niet te zeggen zeer relaxed; maar voor het soort mensen die het consumptieparadijs NL niet kunnen missen is het bestaan hier eerder stressvol. Je hebt in winkels bijvoorbeeld niet de keuze uit duizenden soorten broodbeleg, om maar wat te noemen...Tico-kaas, spek en Tico-jam (smaakt ook allemaal net ff anders) daar moet je het mee doen. Pakken vla met abrikozen-brandy smaak of tomatenroomsoep met basilicum in een plastic zak, om maar wat dwarsstraten te noemen, zul je hier in de schappen ook vergeefs lopen zoeken. Maar daar staat wel tegenover dat de verse mango´s, bananen, papaya´s, guave´s, limoenen, ananassen en avocado´s zo uit de boom komen vallen of voor een habbekrats op de markt te koop zijn. Omdat het land in de tropische zone ligt, schijnt hier het hele jaar door de zon met een intense felheid, ook in de regentijd. Onze huidjes zijn dus inmiddels verkleurd van melkwit naar honingbruin. Buiten de Centrale Vallei is het land zeer groen en bossig en de bio-diversiteit is inderdaad erg indrukwekkend. Genieten voor de natuurliefhebbers onder ons, om de bekende kamerplanten die in NL vaak een kwijnend bestaan in te donkere huiskamers lijden, in hun volle glorie te zien groeien en bloeien. En om allerlei dieren en diertjes in hun natuurlijke leefomgeving te zien leven, die je voorheen alleen van filmbeelden kende. Om twintig toekans in een mahonieboom te zien zitten, da´s awesome! Of spelende brulaapjes die je wakker maken bij zonsopgang; luiaards, gifkikkertjes, iguanas en wandelende takken die je pad kruisen en mini-kolibrietjes en felgekleurde reuzenvlinders die de nectar uit de heliconia´s in je tuin komen opdrinken, echt fantastisch.
Het leven verloopt hier veel langzamer en dat geeft rust en ruimte in je hoofd. Sommige dingen zijn dan wel weer ergerlijk traag: zoals de burocratie, ambtenaren met mañana-mentaliteit en winkelpersoneel met het werktempo van een schildpad...maar dat went allemaal wel, als je je Hollandse haastgevoel maar weet los te laten. Waar is al dat gejakker ook eigenlijk goed voor, als je weet dat je van chronische stress hartstikke ziek kunt worden?!
Natuurlijk heeft de Tico ook heus wel stressfactoren in z´n leven, bijvoorbeeld: ´hoe de eindjes financieel aan elkaar te knopen?!´ Maar men gaat daar toch anders mee om: feestjes en vrolijkheid staan hier op de eerste plaats; Costa Rica kent dan ook duidelijk een wij-cultuur, in tegenstelling tot de Nederlandse ik-cultuur. Een verademing, ook al omdat de bejegening die je hier van je medemensen krijgt, over het algemeen zoveel positiever en vriendelijker is. ´Hoe maakt u het?´, hoor je hier de hele dag en: ´het ga u goed´ en ´mi amor´ (lieverd) met een gulle lach erbij; heel anders dus dan de beruchte gierige horkerigheid (en de zure, bekrompen kinnesinne) die in Nederland op de een of andere manier zo vaak uit ons deel was. Niet van iedereen hoor! Gelukkig kennen we ook nog een paar echte lieve schatten in Nederland, die ook na een jaar nog steeds trouw contact met ons onderhouden, pakjes opsturen en ons zelfs bijstaan met praktische zaken waar ze kunnen! Dat wordt hier bijzonder gewaardeerd! Voor de rest raken de contacten met de Europese bakermat ondertussen wat op de achtergrond, maar dat was min of meer te verwachten. Een transatlantische verhuizing heeft veel voordelen, maar ook wel wat nadelen...c´est la vie...
Als we weer eens wat geld overhebben voor een buitenlandse reis, dan zal dat waarschijnlijk naar Panama, Cuba of Mexico worden...in deze regio dus en niet meer naar Nederland, voorlopig althans. Spijtig voor onze ouders en anderen die ons na staan, maar na een jaar op het Amerikaanse continent is Nederland voor ons gevoel erg ver weg geraakt. We volgen het nieuws wel elke dag in de online-kranten en weekbladen, maar eerlijk gezegd staat daar nou nooit iets in wat ons enthousiast maakt om eens een slordige 3000 euries in een bezoekje te stoppen. Want dat zouden we wel kwijt zijn aan vliegtickets en die prijzen vertonen door de heersende brandstofcrisis alleen maar een stijgende lijn. Over een jaar of vier-vijf zal het wel helemaal afgelopen zijn met vliegvakanties voor de (sub)modale massa, dus ik zou zeggen jongens en meisjes: kom maar allemaal naar Costa Rica nu het nog kan! Jullie zijn van harte welkom bij ons thuis; alleen niet allemaal tegelijk ajb en komend winterseizoen (hier droog seizoen) zitten we al helemaal volgeboekt met bezoek uit de lage landen. ¡Nos vemos!

Dit was Natasha´s blogbijdrage over 1 jaar Costa Rica, nu volgt die van Noël:

Eh, ja moet ik nog aan toevoegen? Een kanttekening voor wat het milieu en de natuurbescherming hier betreft. Dat is allemaal leuk en aardig maar vooral op papier. Daar ligt voor de volgende Tico-regering nog een hoop werk want van de huidige club valt niets te verwachten. Veel te druk bezig met allerlei schandalen in de doofpot te stoppen.
We zijn hier nu op de kop af een jaar, waarvan bijna elf maanden hier op de berg. De mensen in het dorp zijn aardig, Ramona doet het goed op school en met de buurtkinderen. Toch gaan we volgende week wat anders zoeken in Talamanca. Hier op de berg is het me gewoon te koud. En de drukke stad is me iets te dichtbij. We willen gewoon ook meer ruimte. Voor de beesten die we al in huis hebben, en de beesten die nog gaan komen. We zijn nu een stuk of vier, vijf keer in Cahuita geweest en kennen er het halve dorp. Dat is ook niet zo moeilijk want het is een dorp van niks, haha. Nou ja, van niks, alle basics zijn er. Zelfs snel internet, iets wat hier op de berg nog wel jaren gaat duren...
Ramona moet hier nog een dikke drie maanden naar school, dan zit het eerste jaar erop en het ligt in de bedoeling dat ze het derde jaar in Cahuita begint. Het tweede jaar mag ze wat mij betreft overslaan.
Het was het afgelopen jaar niet allemaal rozegeur en maneschijn. Dieptepunt was het doodgaan van de twee honden Sabuh en Marcosito. Mayah is er gelukkig nog en die wordt met de dag steviger. Die ex-hond van de dorpsagent weet niet wat haar gebeurt, de hele dag eten in het bakje? Die vreet zich dus kogelrond. Die moet nodig meer bewegen maar dat is hier lastig. Vinden we wel wat op. Echt lastig vind ik wel de financieel-economische problemen waar veel nieuwe landgenoten mee te maken hebben gekregen. Je schaamt je bijna rot als je je boodschappenwagentje vol gooit en voor je bij de kassa staat iemand met 1 blikje bier, of een pak jus. Of twee uien.... Andere keer meer.

dinsdag 12 augustus 2008

Welkom Prins Simba!


We hebben van de buurvrouw een jong poesje gekregen; het is een grijs gestreept katertje en hij heet Simba. Hij is prachtig en heel erg lief. Wel is hij nogal mager, want hij is z´n moeder kwijtgeraakt...moederpoes ging een wandelingetje door het dorp maken en werd prompt doodgebeten door een van de vele straathonden hier, zielig hè? Gelukkig waren de jonge poesjes toen net 6 weken oud en van de borst af. We zijn meteen met Simba naar de dierenarts gegaan en daar bleek hij zwaar geïnfecteerd te zijn met parasieten: wormen en vlooien. Daar is hij tegen behandeld en hij heeft ook een tube met astronautenvoeding (vitaminen, mineralen, omega-3 vetzuren) gekregen om aan te sterken. Dat helpt erg goed, want nu mauwt hij niet meer klaaglijk maar speelt de hele dag en hangt in de gordijnen, zoals jonge poesjes betaamt.
Nu moeten de honden alleen nog aan hem wennen; da´s wel een beetje zorgelijk want de een is een jachthond en de ander een soort woeste wolf...als hobby hebben ze allebei het vangen en doodbijten van ratten en ze zien het verschil niet tussen de ene kleine haarbal en de andere. Heel voorzichtigjes aan dus aan elkaar laten wennen...Simba slaapt vooralsnog in Ramona´s bed en zit veel bij haar op schoot. Ze noemt hem kleine prins Simba. Vanmorgen sloop Maiah de slaapkamer (net toen ik Ramona onder de douche zette) en guess what: ze deed heel lief en voorzichtig! De kleine poes stond met een hoog ruggetje te blazen, maar dat zal allemaal binnenkort vast wel goed komen.Wij zijn er in ieder geval heel blij mee....

dinsdag 5 augustus 2008

Cahuita & Panama

Weer terug uit Cahuita... De eerste keer dat we daar waren vonden we het er waanzinnig heet. Nu, na de vijfde keer vinden we het er gewoon lekker warm en voelt het hier op de berg koud. Woensdagmiddag aangekomen in Cahuita, de rest van de dag in het zwembad gelegen en een beetje op het terras van de Cocos Bar gezeten, uitrusten van de bus reis. Donderdag eigenlijk alleen maar op het strand rondgehangen en ´s avonds in het restaurant een optreden van een plaatselijk bandje gezien: calypso –en reggaecovers. Het was eigenlijk best slecht en tijdens de pauze stroomde het restaurant zowat leeg. Dat was wel een beetje zielig want de jongens deden best hun best, dus wij zijn maar blijven zitten tot het eind van het optreden. Vrijdag moesten we naar de grens met Panama bij Sixaola. Zit je dik twee uur in de bus en je ziet alleen maar bananenplantages en dorpjes waar de armoe vanaf straalt. Het is wel prachtig groen, heuvelachtig land, deze foothills van het Talamanca-gebergte. Grensplaats Sixaola is niet meer dan een verzameling winkeltjes, cantinas en een bushalte. Eerst bij de Tico-migración langs. De ambtenaar begon te kakelen dat we drie dagen in Panama moesten blijven voordat hij onze visa wou verlengen. Gelukkig wist Natasha de koekenbakker te overtuigen dat dat onzin was, inmiddels kennen wij de wet-Ley de Migración y Extranjería-waarschijnlijk beter dan het Tico-baliepersoneel aan de grens. Goed, na de nodige discussie zette meneer gelukkig wat uitreisstempels in onze passen. Hup, naar de brug, een stokoud verroest geval waar je over gammele verrotte planken moet lopen met onder je een woest-stromende Sixaola-rivier. Een gigantische rij wachtenden bij de Panama-migracion, het is immers zomervakantietijd dus waren er deze keer muchos turistas uit Europa en de VS. Twee uur in de gloeiende zon gestaan. Er is daar maar een loket, en achter ons groeide de rij met wachtenden die Panama uitwilden. Tegen drieën, sluitingstijd van de Panama-migración, waren we eindelijk aan de beurt. ¨Doet U maar gelijk meteen de uitreisstempel erbij, gaan we meteen weer het land uit¨. De Panamese ambtenaar lachtte en knalde de gevraagde stempels in de paspoorten. Weer terug over die gammele brug... Tico-ambtenaar deed nu niet moeilijk meer en dus hebben we er weer drie maanden bij. Noël had geen trek in weer dik twee uur in een bus zitten en we namen de taxi naar Puerto Viejo: de kleine kantonhoofdstad van Talamanca. Dat is op zich een heel mooi dorp maar wel een beetje erg gericht op surfende backpackers en andere feestende jongeren. Ze hebben daar namelijk de Salsa Brava, da´s een korte, explosieve golf, vandaar. Isla Mujeres (MX) en Caye Caulker (Belice), daar lijkt het wel een beetje op. De Koog op Texel, haha. Best leuk om een dagje rond te hangen, maar om nu in het dorp zelf te wonen? Kwam nog bij dat het meisje in de bar bij de bushalte een ongelooflijke hork was. We moesten bij elk drankje meteen afrekenen, zoiets hebben we in CR nog nooit meegemaakt. Overal maakt men gewoon een bon en je betaalt als je weg gaat. Noël bromde ¨Mij zie je hier niet meer terug!¨ en we vertrokken weer over de grindweg naar Cahuita. Het ¨Ola Ramona!¨ was er niet van de lucht. Hapje gegeten in wat ondertussen het stamrestaurant is geworden. De kok en het meisje achter de bar weten ondertussen dat die malle Noël geen rijst belieft dus hebben ze voor hem een recept verzonnen wat niet op de kaart staat. De poolbiljartballen liggen er al klaar voor Ramona die gewoon de keuken in en uit loopt alsof het haar restaurant is. Zaterdag weer op het strand rondgehangen, waar Ramona zich altijd opperbest weet te vermaken in het zand en de golven. Ook hebben we met Sofia, de eigenaresse van Cabinas Iguana, gesproken over het huis in het dorp wat ze wel aan ons willen verhuren. Ze hebben navraag gedaan wanneer de ICE-mensen er weer uit gaan (die zijn met een of ander telefoonproject bezig in Talamanca). Wanneer die lui weggaan is nog onduidelijk. 1 December zeggen ze, maar dat kan ook wel 1 December 2009 betekenen, de ICE kennende, haha. Sofia beloofde rond te kijken of er niet iets anders te huur is waar we per 1 december (tijdelijk) inkunnen tot dat die telefoonklungels klaar zijn. Dat zou eigenlijk geen probleem moeten zijn. Vanmorgen reed de echtgenoot van Sofia, Martin - een Zwitser - ons naar het busstation. We hebben afgesproken eind van de maand weer terug te komen, ondertussen tegen een gereduceerde prijs, en we gaan dan even uitzoeken of er per 1-12 een huis te huur is. Het halve dorp weet het nu, dus de tamtam doet zijn werk. Natasha is dan jarig (40 jaar alweer!) en een paar dagen Cahuita leek haar wel een leuk kadootje.
Nu zitten we weer hier op de berg. Andrea kwam net de honden terugbrengen en nodigde ons allemaal uit om volgende week hun 11-jarig huwelijksfeest te komen bijwonen. Benieuwd wat dat wordt. Mezcla de nieuwe hond was tijdens haar verblijf op de finca ontsnapt en na urenlang roepen en zoeken vond Andrea haar terug bij Bromsnors kantoor, twee kilometer verderop!
Ramona moet morgen weer naar school. Die zeuren weer over een ¨vrijwillige¨ bijdrage omdat ze papier moeten kopen en die minister in San José wel leuke praatjes verkoopt maar het daar ook bij laat. Daarnaast moest ze ook geld mee voor een moederdagkado, dat is hier op 15 augustus, worden we waarschijnlijk blijgemaakt met een zelfbetaalde roze pannelap. Goed, daarnaast is het weer om zes uur opstaan, een gat in de dag slapen zit er even niet meer in.
O, wat school betreft. We hebben ook maar even nagevraagd in Cahuita hoe het daar zit met scholen. Er is een openbare school maar die groeit uit zijn voegen - het lijkt wel of het halve dorp zwanger is, vandaar - en er is een kleinere openbare een dorpje verderop. Daarnaast nog een privé-schooltje wat wel goed schijnt te zijn. Bijna al die Zwitsers etc. in het dorp sturen hun kids daarheen en ook Ticos uit bijvoorbeeld Manzanillo. Dat is toch gauw 35 kilometer verderop. Goed, we moeten er nog even over nadenken welke school het wordt voor Ramona, als ze er maar meer leert dan zingen, trommelen en marcheren. Het is wat dat betreft goed opletten geblazen, want scholen in rurale uithoeken van het land, zoals Talamanca, staan over het algemeen te boek als de slechtste van het land: waar zeg maar de ergste kneuzen van de Tico-Pabo voor de klas staan. Dan wordt het dus de privéschool en nemen we de 100 dollar schoolgeld per maand maar voor lief.
In Cahuita hebben we ook nog een luiaard gezien, het traagste zoogdier op aarde, die hing aan een tak van de enorme mangoboom bij de ingang van het hotel! En vandaag een slang, volgens de natuurgids heet de soort Mica (niet giftig). Hij lag dood langs de weg, geveld door de bosmaaier waarmee ze hier elke maand de bermen scheren. De eerste keer in een jaar tijd dat we er eentje zien, maar dan als feestmaal voor de altijd boven de weg cirkelende- naar roadkill speurende- gierenfamilies.