Vliegtuig (deel II)

En die van de kleintjes heet kluere.nl
Oja weetje dat er ook in het vliegtuig is een leptop tekoop van 22 inch en $50 euro

Stewardessen

Se hebe mooie pakjes
daar op zit een goude diengetje
En aan de ander kant zit een reegenboog
En se hove niet te loope want er loopt een bant
Viede jij dat ¿leuk?
En de knoopjes zijn steretjes
Dat vient ik mooi
Het zijn glieter pakjes
Dat vint dat mooi
en natasha ook die wielt dat wel heben
maar die hoevt niet te werke
en die gaat ale sjokolaatjes op eete
en dan koome der weer niewe
en dan gaat natuurlijk mama se weer op ete
en noël kijkt de heele tijt votbal
En dan hoorjegooooooooooooooooooooooooooooooo –oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooool
Biiiiiiiiiiiimboooooooooooooooooooooooooo!!!!!!!
Dat is heel leuk

De piloot

De piloot heevt een zwart pakje met een
warte broek
en op dat pakje ziet een vliegtuigje
en het is heel maakelek om te stuure
als je bij het rampje zit zi je als je naar benede kijkt mesrien een wieltje bij het lande en op stijg een wielt-
je dan zi je ook meteen de weg

de merk
de merk is de vaart

de jungle

bij de jungle is een bent dat heet

in de jungle de lijnt de jungle in de sliep de nijnt
en in de jungle zijn aape en een slang
daar is een waaterval en een rievier met heel groote viese die kan bijte
er zijn diere waar je mee kan praate
en diere waar je mee kan spele
want se zijn heel liev
deaape liere je klieme
en je kan de aape eete greeve
je kunt se ook vraage ov se een banaan wiel puke
ov se banaane gevegt wiele spele
mesrien wiele se met banaane een voorm maake van een vliegtuig
en de beer wilt voor je een hol maake in de sniew
daar is ook een wienkol met een klijn popeler vliegtuigje
te koop daar in kunen 5 mense in
er is een iets grooter popeler vliegtuig daar kune 8 mense in en se zijn 10 euro
daar is ook een vliegtuig met 2 popelers
en 2 stoele op een rij
daar is ook een museejem met een spel op een groot srerem
dat spel is een rees wie als eirt mel sijn vliegtuig aan is ge koome
op een ijlant.´ wiehevt ge wone krijgt een gratis popeler vliegtuig
in dejungle is ook een klin popeler vliegtuig
dat isook een spel dan moet je naar de over kant gaan en dan kom je bij de winkel
daar aan de overkant is een wienkel met het tenk van het vliegtuig

het bos en de jungle

in het bos zijn miuse rate en kaviejas
die doen niks
inhet bos is ook een roovogel die eet alemaruise en rate
daar is een wienkel met eete en drienke
en een restorant.
Het kan ook wel eens zijn dat je een nest ziet
Van een voogo.
Daar zijn ook diere die kun je niet aanrake
Je kunt ook diere een naam greeve
Want als je dan roept
Komt er een dier.
Je kunt ook een dier koope die zijn 20 euro
Maar aleen de klijne diere
Mij lieveliengs dier is een koonijn
E
r is ook een wienkel waar je eete en drienke kan koope voor diere
er is een dier die je de weg helpt die heet sperneus
dat is een hont.
De duine

In het vliegtuig is een duine dat is mooi.
Die duine is een berg die berg is groot
In de duine is een speur togt
Daar mag jeits dat heet een haamerhaai die al 10000000000 de jaare dood
Daar is ook een wienkel daar zijn viese te koop
Die vise zijn mooi
In die wienkel

De diere

Er is ook een dier dat dier is een zlang die gieftug is
Je kunt ook een dier zien die heel mooi zijn
Noël & natasha gaat diet heel vinde!!!´...
¿Juli ook?
Ik wel.
Er zijn ook vlienderes
En vliermuise
Ik vind daarvan een vliermuis het mooist
Juli ook?

Natasha noël & ramona

Natasha die vient het heeel leuk. Dat er een vliender tuin is
Noël die vient het ook heeel leuk. Dat er een dar en een restorant is
Ik vient het guwedeg. Dat er een jungle is
En het heele vliegtuig
Wij alemaal
En jij 

Het feest!

Als het vliegtuig bestaat is er een groot feest. 

Waar het vliegvelt komt

Het vliegvelt kkomt in mexico te staan
Want daar zijn wij is een keer ge weest
Daar is het heel groot dat ook

De heelie kopters

Die zijn groen met blauw
Dat is mooi
Viende juli dat ook ?
Waar het
Vliegtuig naar
Toe gaat.
europa

Het viegtuig graat ierst naar nederlant
Daarna naar engeladt
Dan naar ierland
En dan naar vrankijk
Daarna naar portiegal
En daarna naar deenemark

Amierieka

En naar catamala
Daarna naar beliese
Dan naar kanada
En dan naar costa rica

Euro-Dollar-Colon

Sinds ons vertrek uit de Eurozone, alweer ruim 2 maanden geleden, is de koers van de Euro ten opzichte van de dollar fors gestegen, van $1,35 naar bijna $1,45, dus met een procent of 7,5. De centrale bank van Costa Rica probeert het inflatiecijfer (een jaar geleden 12%) omlaag te krijgen door de colon ten opzichte van de dollar stabiel te houden. De vorige regering volgde een andere lijn en liet de colon gewoon z´n gang gaan. Dat had evenwel tot gevolg dat de koers colon-dollar opliep van ongeveer 400 colon per dollar naar 520 colon. Door steeds weer dollars uit te markt te halen door ze op te kopen is het de bank nu gelukt om de koers op dat peil te houden. De Costaricaanse middenklasse ving traditioneel de inflatie op door hun inkomen in colones subiet om te zetten in dollars. Dat werkte tot voor kort redelijk, liepen de prijzen in colones op, geen nood want voor hun dollars kregen de middenklassers meer colones. Voor de Costaricanen die zich geen dollarrekening konden permiteren was dat natuurlijk een ander verhaal, die werden met de dag armer omdat de nominale loonsverhogingen (als die er al waren) achter liepen bij de prijsstijgingen. Het nieuwe beleid heeft ertoe geleid dat de inflatie inderdaad terugloopt, nog altijd bijna 9% op jaarbasis, maar het werkt. Voor het eerst sinds jaren zijn de halfjaarlijkse loonsverhogingen voldoende om de inflatie op te vangen. Op papier zit er zelfs een minimale verbetering in. Dat is natuurlijk theorie, ook Kok, Zalm, de Geus en Balkenende wisten altijd voor te rekenen dat Jan Modaal en Ondermodaal er weer 2 procent op vooruit waren gegaan en toch had de maand altijd weer een paar dagen te veel...
De steeds verder verzwakkende dollar zorgt nu echter voor problemen. De dollar dreigt constant door de door de centrale bank gehanteerde ondergrens (520) heen te zakken en de bank grijpt steeds meer in om de dollar ten opzichte van de colon op peil te houden. Feitelijk betaalt de Costaricaan op dit moment te veel voor de dollar (en de importgoederen uit de VS). De VS-pensionados zitten met een probleem; jarenlang ging hun inkomen (in colones) erop vooruit. Nu dus niet meer, zij moeten de inflatie op een andere manier zien op te vangen... Wat dat voor ons betekent, en voor iedereen die in euro´s wordt betaald? Kreeg je in januari van dit jaar ca. 630 colones voor 1 euro, nu zijn dat er 750, bijna 20% meer. Voor de Amerikaan wordt het leven in Costa Rica dus duurder, voor de Tico blijft het feitelijk gelijk, al is het de vraag in hoeverre de hogere olieprijzen (in dollars) worden meegenomen bij de inflatiecorrectie. Dat was ook altijd de truuk van Kok en Zalm: om de inflatie in ieder geval op papier laag te houden werden ertoe doende zaken als benzine (duurder) niet meegewogen, en dingen die een normaal mens zelden koopt, juist weer wel. En dan riepen Kok en Zalm (en ik durf te wedden Woutertje eveneens) weer dat we nauwelijks meer kwijt waren voor ons boodschappenmandje (vol met zakjapanners, artikelen van de Kamasutrabeurs en vliegtickets naar de Maladiven)... Voor ons komt het erop neer dat het leven in Costa Rica op dit moment goedkoper is dan verwacht. We waren bij de planning uitgegaan van een eurokoers van $1,25. Prijsstijgingen zouden dan opgevangen moeten worden door hogere wereldmarktprijzen voor hout. $1.45 voor ´n euro is dus voor ons momenteel een flinke meevaller, en ook voor degenen onder jullie die Costa Rica willen bezoeken. Correct voorspellen wat de koers over pakweg jaar of 5 precies zal zijn, als ik dat zou kunnen... Natuurlijk zal de koers schommelen en wellicht loopt ie ook weer eens terug. De trend is evenwel al decennia duidelijk, de VS-regeringen hebben al sinds de Vietnam-oorlog geen belang meer bij een sterke dollar. Vanaf die tijd leven de VS van geleend geld. En ook George kan zijn prive-project in Irak en Afghanistan alleen nog financieren door de staatsschuld op te laten lopen en de dollarpers te laten draaien. En de VS-economie aanjagen (door de burger te verleiden tot meer kredieten en meer consumptie) kan feitelijk alleen door goedkopere leningen en bijgevolg goekopere dollars. Dat Fidel en Hugo roepen dat ze van de dollar af willen, en Iran de olie liever betaald ziet met euro´s, ook dat pakt, in ieder geval voor ons, goed uit. En zolang er geen Vierde Frans-Duitse oorlog uitbreekt en zolang de zeedijken het in Nederland houden, voorzie ik geen rampen. Gaat de euro terug naar $1,25, zoals gezegd geen ramp. En gaat ie naar de $1,50, dan geven we een feestje...

Tormenta Tropical NOEL

Sinds zondag wordt het Caribisch gebied dus geteisterd door de 14e storm van 2007, een orkaan genaamd Noel. Slecht nieuws voor Florida, de Bahama´s, de Dominicaanse Republiek en het doodarme Haiti, maar Midden-Amerika blijft dit keer evenwel gespaard. Gelukkig hebben we hier binnenkort onze eigen Tormenta Tropical Noël: mijn echtgenoot die poogt zijn langjarige tabaksverslaving te overwinnen, waarbij hij de eerste weken vast niet het zonnetje in huis zal zijn, vandaar. Was ik zelf namelijk ook niet sinds ik 15 oktober gestopt ben, voor de vijfde keer alweer. De vorige vier keer zat ik bij de 85 % van de stoppers die in de slechte gewoonte terugvalt, maar nu ik het al 2 weken zonder smokkelen heb volgehouden, heb ik goede hoop voortaan echt van het giftige kruid af te kunnen blijven. Het is in Costa Rica namelijk veel gemakkelijker dan in Nederland. Ten eerste hebben ze hier geen lekkere Van Nelle-shag met rijstvloeitjes, maar alleen vieze sigaretten in de varianten light & xtra light, die voornamelijk naar glasfilter smaken. Verder is het leven hier veel minder hectisch en gestresst, minder verplichtingen en afspraken, minder mensen die opbellen en aanbellen, geen werkstress, geen schoolplein 4x per dag, geen tentamens. Dat helpt een hele hoop. Hier zitten we gezellig in een bergdorpje met 2 puppies van drie en een halve maand oud die nog moeten leren luisteren en zindelijk worden, dat houdt je lekker bezig en geeft een hoop afleiding. Zo poepen ze steevast op het gazon van de buurman/ huisbaas, graven er gaten in en knabbelen aan zijn bloemenstruiken, wat natuurlijk allemaal niet mag en waar ik steeds de schade van mag proberen te herstellen. Als je de schatjes daarentegen loslaat in een weiland in de buurt komen ze niet meer terug en moet je ze vangen, wat wel even kan duren want het commando ´hier´ hebben ze nog niet in hun systeem: het spelletje pak-me-dan-als-je-kan houden ze wel urenlang vol.Voorts hebben we onze lieve 7-jarige dochter Ramona die altijd het zonnetje in huis is, dikke pret dus! Eigenlijk hadden we haar al op een Costaricaanse school willen hebben, maar de zomervakantie valt hier in de winter, tegelijk met de koffie-oogst, dus daar kan ze pas in februari terecht. Daarom nog 3 lange maanden van thuis lesgeven te gaan, waar ik eigenlijk geen geduld voor heb, maar goed wat moet dat moet...zonder ophouden kwebbelt ze vrolijk de hele dag aan mijn hoofd, speelt afleveringen van Spongebob na en haalt allerlei streken uit. De ongelakte tafel onderkliederen met 8 kleuren verf bijvoorbeeld. Een picknick-ontbijt maken op het balkon, wat betekent dat haar beddengoed daar ligt, volgesmeerd met jam en een spoor van koffie en broodkruimels door het hele huis. Maar evengoed een lieve verrassing voor ons ouders, dus boos kun je ook al niet worden. Als alle kinder- en puppiepret je allemaal een beetje teveel wordt heb je gelukkig altijd nog het huishouden als afleiding. Allemaal anders en een stukje bewerkelijker dan in Europa. De was doen alleen al kost je zo tien uur tijd per week, in Latijns-Amerika doe je die nl. in een grote betonnen, betegelde bak met koud water en een soort venijnige Biotex, genaamd Fort 3 Poderosa. Een dag voorweken, volgende dag hard schrobben, uitspoelen en uitwringen. Net als in de 19e eeuw, ongeveer. Vervolgens uithangen op de waslijn in het achtertuintje. Maar met de moessons van de laatste tijd schiet dat drogen niet echt op. Waslijnen onder afdakjes en op balkons spannen, maar ja nog steeds veel regen en soms waait de wind kleren in de blubbertuin van de buren. Kun je weer opnieuw beginnen, dus in de ergste dagen van de regentijd hingen hier alle gordijnrails en vensterbanken binnen vol met kleddernatte lakens en kleding. Uiteindelijk toch maar een 2dehands wasmachine aangeschaft, een modelletje uit ongeveer 1954, overgenomen van El Gordo en zijn vrouw, voor een zacht prijsje.Een verwarmingselement zit er dan ook niet in, warm water moet je zelf aftappen uit de badkamerboiler. Een paar emmers koud water met dat superwaspoeder werkt trouwens ook wel. Zelf in de bovenlader kieperen want de aansluiting van de kraan op de tuinslang lekt als waterval, net boven de wandcontactdoos die hier steevast op 30 cm boven de grond gemonteerd zit. Raak je niet ge-electrocuteerd dan staat de vloer van de bijkeuken wel weer onder water. Spoelen doet het ding ook al niet, dus het natte goed dien je zelf uit de trommel te vissen en van zeepresten te ontdoen onder de kraan van die tegelwasbak, daarna uitwringen de boel en in de centrifuge ermee. Uit de afvoerslang komt dan inmiddels een stroom zwart zeepwater die je snel in meerdere emmers moet zien op te vangen anders wordt de hele benedenverdieping nat en glibberig......OK, dit is dan een bewerkelijk aspect van het Latijns-Amerikaanse huishouden ...maar de rest is er goed mee te vergelijken (koken op een tweepitter, afwassen met een zeepblok en schuurspons, huis schoonmaken met koud water, ramen lappen met zware traliewerken ervoor etc.). Dus alle lieve schatten die voor ons vertrek meenden te moeten opmerken dat we hier vast de hele dag onder een palmboom piña colada zouden liggen te zuipen: niet waar! Ik ploeter me dagelijks een slag in de rondte en leven in Costa Rica is een absolute time warp. Palmbomen, daar staat het land vol mee, alleen het is hier in de bergen te koud om eronder te gaan liggen. Sterke drank is aan mij niet besteed, op af & toe wat Bailey´s de Montaña in barretje La Gaviota na dan. Misschien als het stormseizoen eindelijk voorbij is,dat we eens een keertje naar de warme stranden van de Caribe of Pacifico kunnen gaan. Dan nemen we er zeker eentje, op jullie gezondheid. Wat zeg ik: de hele fles!
Zo nu eerst maar eens kijken hoe het gaat met m´n tormenta tropical Noel gaat.....

(to be continued)

De Chinezen komer eraan!

De President heeft zojuist zijn eerste staatsbezoek afgelegd aan de Volksrepubliek China, een uiterst succesvol staatsbezoek zegt ie zelf. Tot voor kort onderhield San Jose alleen betrekkingen met de Taiwan-chinezen, maar nadat Taiwan de beurs had getrokken voor een nieuw autopark voor de Fuerza Publica en nog wat wapentuig, scheurde de Broer het EeuwigeVriendschapsverdrag met Taiwan doormidden en kondigde hij de opening aan van de ambassade van de Volksrepubliek. In ruil voor de erkenning van de VR leverde de president vorige week een verlanglijstje in bij de regering in Bejing. Costa Rica is het eerste Middenamerikaanse land dat de VR erkent, en daar hebben ze in Bejing wel wat voor over. Het Nationale Stadion in SJ, dat zowat op instorten staat, wordt op kosten van de VR helemaal vernieuwd en ook de aanleg van de nodige kilometers ¨snel¨weg neemt Being voor haar rekening. Verder willen de Chinezen ook wel betalen voor het uitbreiden van een olieraffinaderij. Waar die olie vandaan komt, geen idee, in ieder geval niet uit Caracas. Een 200tal Chineze ondernemers is op weg naar hier om te bekijken waar ze de investeringen kwijt kunnen en bij de hoteliers aan de kusten druipt het speeksel uit de mondhoeken bij het vooruitzicht van de hordes toeristen die men verwacht... Arias ontkent glashard dat ie politieke toezeggingen aan Being heeft gedaan en houdt dapper vol dat ie de mensenrechtensituatie in het oog zal houden, helemaal op hun achterhoofd zullen ze daar in de Verboden Stad niet zijn gevallen. De toekomst zal het leren, voor het ogenblik lijkt het Onbetrouwbare Stel de buit binnen te hebben... Kijk, het zal mij worst wezen dat Taiwan niet langer wordt erkend, maar eerst de cadeautjes in ontvangst nemen en vervolgens het bezoek te deur uit bonjouren, tja...
By the way, tropische storm nr. 13 of 14 van het orkaanseizoen 2007 (ben even de tel kwijt) raast op dit moment door de Caraiben, en zorgt ook hier voor de nodige wateroverlast. Deze hebben ze trouwens naar mij vernoemd, een twijfelachtige eer, maar echt waar... Zodra bekend is hoeveel bruggen en huizen Noel heeft vernield, laat ik het weten...

Hugo

Zorgelijk blikken de huidige politieke en economische machthebbers in CR naar de verrichtingen van Hugo Chavez die in Venezuela bezig is met zijn Revolutie binnen de Revolutie. Was Chavez nog niet zo heel lang geleden de enige die zich keerde tegen de invloed van de VS (op Castro na dan, maar die gaven ze niet meer lang), steeds meer landen hebben onderhand wel genoeg van het neo-liberale project. Waren de Latijns-Amerikaanse landen vroeger met handen en voeten gebonden aan de ¨hulp¨ van Wereldbank en IMF (ergo de VS), de oliedollars die Hugo met gulle hand rondstrooit, hebben daar een eind aan gemaakt. Venezuela, gevolgd door Bolivia, Ecuador, Argentinië, Nicaragua (en in iets mindere mate Brazilië en Chili) verstieren nu het feestje van Washington en de broertjes Arias, hun plannen voor een vrijhandelszone van Alaska tot Vuurland kunnen in de prullenbak. Angstig wordt in het Casa Presidential in San Jose gekeken naar Guatemala waar a.s. zondag een nieuwe president wordt gekozen. Daar gaat de strijd tussen een kandidaat van de voormalige guerilla, het URNG, en een ex-generaal. Stel je eens voor dat ook Guatemala zich aan zou sluiten bij het blok van Hugo... Daar moet de president niet aan denken en hij heeft dan ook zijn voorkeur uitgesproken voor de ex-generaal die verantwoordelijk is voor duizenden doden en vermisten tijdens de burgeroorlog... Verbijsterd blikken de President en zijn Broer ook naar de eens oppermachtige VS die met lede ogen moeten toezien hoe Chavez c.s. bezig zijn met hun Socialisme van de 21ste eeuw. De financiële middelen van de VS leggen het af tegen de reserves van Chavez (die natuurlijk ook wel de olieprijs meeheeft), en een blik soldaten opentrekken om Chavez uit Caracas te verdrijven, dat zal niet makkelijk worden gezien de situatie in Irak en Afghanistan en het gelazer met Teheran... George kwaakt nog wel wat over de As van het Kwaad en de broertjes Arias trekken nog maar eens wat Koude Oorlog-propaganda uit de kast (het communistische gevaar, de as Havana-Caracas-Managua, dat soort werk, erg veel indruk maakt het niet. Klinkt natuurlijk ook enigzins vreemd uit de mond van een meneer die druk bezig is geweest om contracten en hulp binnen te slepen van de Volksrepubliek China, nou niet bepaald een schoolvoorbeeld van een democratie zoals die de broertjes voor ogen staat... ¨Ik ben een democraat en voor een meerpartijenstelsel¨, roept de President, om vervolgens de oppositie in CR uit te maken voor Chavezianen en Castristen omdat ze zijn mooie plannetje (het TLC) dreigen te torpederen. Voor 1 maart a.s. moeten er een twintigtal wetten worden veranderd, wil het TLC in werking kunnen treden. Dat zal lastig worden gezien het feit dat de oppositie (PAC en Frente Amplio) bij het eerste het beste voorstel nu al meer dan 1000 amandementen hebben ingediend. Die amandementen moeten natuurlijk allemaal worden behandeld... ¨Ondemocratisch, muy poco patriotico¨, roept de President, het bejubelde meerpartijenstelsel vervloekend. Mocht het de broertjes toch nog lukken om met het uitroepen van een uitzonderingstoestand de zaak nog vlot te trekken voor 1 maart (erg democratisch allemaal), studenten en vakbonden hebben al aangekondigd dan massaal de straat op te gaan om verkiezingen af te dwingen, en PAC en Frente Amplio hebben al toegezegd na een eventuele verkiezingszege het hele TLC de prullenbak in te mieteren... Chavez lacht in Caracas in zijn vuistje en maakt de broertjes nog maar eens uit voor lakeien van het kapitalisme en schoothondjes van de Duivel. Het zijn boeiende tijden.

Dope en drank

Tijd voor serieuzere zaken:weekend in Costa Rica. Reden voor nogal wat inwoners om het eens flink op een zuipen en snuiven te zetten. Dat heeft zo zijn gevolgen. Het land mag dan een van de meest veilige zijn in de regio, qua verkeersdoden zijn ze onbetwist aanvoerder. Zwaarbeneveld kruipt menig bestuurder achter het stuur, of op de motor, om vervolgens met een rotvaart naar huis te slingeren. Dat maakt het er voor de medeweggebruikers, en zeker de voetgangers, niet veiliger op. Dagelijks, en zeker in het weekend, openen de kranten en de journaals met beelden van slachtoffers. Vrijdagavond vertoonde het avondnieuws beelden van een bestuurder van een auto die net was aangehouden, hij kon niet meer op z´n poten staan. De arrestant werd geinterviewd door de verslaggever, dat vind de politie absoluut geen bezwaar namelijk. Of ie had gedronken. ¨Ik ben een heel eerlijk mens¨, verklaart de man, ¨en ik geef toe, ik heb iets gedronken op een feestje¨. De camera zoomt in op een lijk, honderd meter verder op. ¨Ik heb niets gemerkt van een botsing¨, zegt de man. ¨Daar weet ik niets van¨. De camera zoomt in op de voorkant van de auto, onder het bloed. De agent opent op verzoek van de journalist de deur van de bejaarde Toyota: de bodem van de auto ligt bezaaid met lege rumflessen. De bestuurder wordt meegenomen voor een alcoholtest. Het ¨iets gedronken¨ blijkt neer te komen op 2,5 promille. De man wordt in een arrestantenbusje gezet. De dag erna blijkt de man weer op vrije voeten. De onderzoeksrechter zag geen enkele reden om ´m in voorlopige bewaring te nemen. Afgelopen week een vergelijkbaar verhaal. Dronken kerel ramt met zijn vehikel een stilstaande auto. Vier dode studenten. Huilende ouders op TV. Maandagmiddag besluit de rechter de dader te laten gaan. ¨Ja¨, verklaart de minister van Verkeer desgevraagd, ¨het dronken rijden is inderdaad een probleem, maar de wet is nu eenmaal zo, de senor heeft een vaste verblijfplaats en mag dus weer naar huis. Maar we gaan bekijken of we er iets aan kunnen doen¨.
Naast alcohol kent het land nog een groot probleem: de crack en cocaineverslaving. Nogal wat inwoners (veelal uit de onderklasse) nemen hun toevlucht tot het spul om even te kunnen ontsnappen aan de ellende. En ook al is het spul relatief goedkoop (vijf dollar voor een zakje), het geld moet wel ergens vandaan komen. Gewelddadige inbraken en overvallen op winkeliers, taxichauffeurs, automobilisten en toeristen zijn in de grote steden aan de orde van de dag. Menig arme wijk in en rond de grotere steden zoals San Jose, Alajuela en Heredia is veranderd in een no go area voor de politie. Komt nog bij dat de relatieve welvaart nogal wat Nicaraguanen en Colombianen heeft aangelokt. Het is hun goed recht om hun geluk ergens anders te beproeven, maar de cultuur in hun thuislanden verschilt nogal van de traditionele Tico-cultuur als het om het gebruik van geweld gaat. En ze nemen hun cultuur natuurlijk gewoon mee als ze zich hier vestigen, vaak in de voornoemde arme wijken. Waarom daar? Daar kunnen ze zich nog net een onderkomen permiteren of ze zoeken er onderdak bij eerder aangekomen familieleden of kennissen. Het overgrote deel werkt zich het schompes als dagloner in de bouw, of als koffieplukker. Het geld lijkt ogenschijnlijk makkelijker te verdienen in de drugshandel. De binnenlandse markt is groot genoeg. Zijn het dan alleen Nica´s en Colombianen die zich met die handel bezig houden? Natuurlijk niet, herhaaldelijk worden er bij straatrazzia´s Tico´s opgepakt die zich bezig houden met de lucratieve verkoop van de bolletjes. De invoer en uitvoer van de handel is daarentegen wel weer vaak in handen van Nica´s en Colombianen, die beschikken nu eenmaal eerder over de nodige contacten in hun respectievelijke thuislanden. Zoals gezegd, de binnenlandse afzetmarkt is aanzienlijk, en dat leidt vervolgens tot een strijd om de verdeling ervan. En omdat het gaat om coke, en niet om cola, is het fenomeen bende-oorlog ook hier niet onbekend. Afrekeningen, liquidaties, elke dag wel weer een paar. Het avondjournaal vorige week: er wordt geschakeld naar een voorstad van San Jose. Verslaggeefster maakt melding van een slachtpartij in het huis achter haar. Drie jonge mannen afgemaakt met elk zowat 15 kogels in het hoofd. Identiteit van slachtoffers en daders onbekend. Het journaal de volgende dag: de identiteit van de slachtoffers is bekend. Het gaat om drie leden van een bende uit Limon die zich onlangs in San Jose heeft gevestigd. De drie blijken in drie weken tijd maar liefst tien keer te zijn gearresteerd wegens vuurwapenbezit, drugshandel en autodiefstal, maar ook in dit geval kwamen ze binnen een dag weer vrij. De commissaris verklaart dat de bewoners van de wijk het niet zo hebben op de politie en dat ze allemaal hun mond stijf dicht houden. De bewoners willen tegenover de pers nog wel kwijt dat ze, zeker ´s nachts, doodsbang in huis zitten. De bende uit Limon, aldus de commissaris, zou hebben geprobeerd de markt in San Jose te penetreren. Iets wat ze blijkbaar niet in dank is afgenomen door een al eerder aanwezige club. Nog wat langer geleden: in Puntarenas treft de politie aan de kant van de weg een plastic zak aan met daarin een zwaar toegetakeld lichaam. De man in kwestie blijkt te zijn gemarteld. De moeder van het slachtoffer verschijnt in beeld. Of ze enig idee heeft wat er is gebeurd? Nee, ze begrijpt er werkelijk niets van, de jongen was natuurlijk doodeerlijk. Werkelijk geen idee wie zoiets gedaan zou kunnen hebben. Dag later verklaart de politiewoordvoerder dat de werkelijkheid ook hier een ietsiepietsie anders ligt. De jongeman blijkt in het bezit van een ellenlang strafblad. Afrekening binnen het drugsmilieu, concludeert de woordvoerder.
Is het dan werkelijk zo´n verschrikkelijk land? Nou nee. Het land heeft wel degelijk een probleem als het gaat om criminaliteit en geweld in de grote steden en de toeristencentra. Toeristencentra? Jawel, ook menig toerist houdt het niet bij een biertje en een filtersigaret. En ook daar schept vraag aanbod. Natuurlijk wijzen de autoriteiten graag naar andere landen, zoals Colombia, Guatemala en Mexico waar de situatie helemaal buiten controle lijkt. Het probleem is daarmee echter niet de wereld uit. Wat ze er aan doen? Niets dus. De bewoners in andere wijken in de centra zoeken zelf naar een oplossing. Gevolg: niet langer zijn ´gated communities´ alleen een zaak voor Yankees en Europeanen, ook in menige Tico-straat verschijnen de slagbomen en de wachthuisjes. Elk huishouden lapt 10.000 colon in de maand en daarvan wordt dan de 24-uursbewaking betaald.
En zoals gezegd, het gaat vooral om bepaalde wijken. Ook in Nederland is de situatie in, pak ´m beet, de Achterhoek, een andere dan in Bos en Lommer of de Bijlmer. Hetzelfde verhaal gaat ook hier op. Natuurlijk wordt er ook in de bergen wel eens een TV gejat of een auto gestolen, maar van berovingen met een mes op de keel is hier geen sprake. En hoe verder weg van de centra, hoe rustiger. En dus gaan we nu op zoek naar een plek op de berg aan de overkant. Nog ietsje verder van Alajuela, maar toch niet het einde van de wereld. Je kunt vanuit hier de lichtjes van de dorpen op de helling van de Barva zien. Het is by the way de plek van de karaokebar... Een lap grond doet er volgens de eigenaar van de bar ongeveer een kwart van wat het hier zou moeten kosten. De grond is er namelijk niet geschikt voor koffieteelt en dat maakt het voor ons aantrekkelijker, wil zeggen betaalbaar. Er zijn scholen, er is een medische post, en ze hebben er zowaar snel internet. Het ligt wel een stuk hoger, zeg 2000 meter, en je ziet aan het eind van de middag de mist omhoog trekken. De gemiddelde Tico vindt het er koud, menig Yank vindt het te koud. En ook dat houdt de grondprijzen binnen de grenzen. En ach, echt koud is een graad of 22 nu ook weer niet... En voor de wat koudere nachten heb je altijd nog zo´n antieke houtkachel...

Bimbo

Karaoke en het weer zijn voor de Tico en Tica belangrijke zaken en favoriete onderwerpen van gesprek. Een ding is evenwel nog belangrijker: voetbal. Anders dan in Europa, gaan hier ook de vrouwen massaal naar het stadion. En elke wedstrijd, maakt niet uit van welke club, slecht of niet, wordt in zijn geheel uitgezonden. Elke dag zijn er een of meerdere wedstrijden op de Ticobuis. Is er eens een keer een wedstrijdvrije dag in Costa Rica, dan zenden ze gewoon een wedstrijd uit de Bundesliga uit. Het kijken naar een wedstrijd op TV verveelt nooit, hoe belabberd er ook gespeeld mag worden, het commentaar is namelijk altijd verbijsterend. Twee commentatoren kwetteren er 90 minuten lang vrolijk op los. Schiet een speler van de voor hun favoriete club (onpartijdig zijn ze namelijk nooit) de bal huizenhoog over het doel, dan is dat altijd een geweldig goede poging, knalt de tegenstander de bal op de paal, dan is dat muy mal. Trapt verdediger A van de favorieten een tegenstander onder de grond, dan is de tegenstander een toneelspeler en uiterst onsportief. Laat favoriete aanvaller B zich plotsklaps op de grond vallen, terwijl er geen tegenstander in de buurt te bekennen is, dan verdient, maakt niet uit welke tegenstander dan ook, natuurlijk de rode kaart...
Daar blijft het echter niet bij. Niet alleen clubs worden in dit land gesponsord, ook de wedstrijden zelf. Continu verschijnen onder in beeld reclameboodschappen voor pizza´s, stukken kip, diverse banken en een bepaald merk brood. Terwijl commentator 1 verslag doet van een aanval, brult commentator nr. 2 er opeens dwars doorheen: ¨25ste minuut van de eerste helft. Tijd voor een Pizza Attaque van Pizzahut!¨ Commentator 1 roept daarop ¨Banco National!¨ Twee minuten later kaatst commentator nr. 2 terug: ¨Banco HSBC, de nieuwe naam van Banex!¨ Schiet aanvaller X de bal per ongeluk in het doel, dan is dat geen goal van desbetreffende aanvaller maar een ¨Goooooooooooooooooooool Biiiiiiiiiiiiiiiiimboooooooooooooo¨, een af ander smakeloos merk fabrieksbrood. De herhaling van het doelpunt is daarentegen dan weer een ¨¨Gooooool Banco Nacional!¨ De pauze wordt benut voor het herhalen van de meest memorabele wedstrijdmomenten en eventuele doelpunten hebben opeens weer een andere naam... De rest van de pauze benutten de commentatoren om de kijker aan te sporen vooral meteen te bellen naar het nummer van een of andere louche krediethaai. Als je de commentatoren moet geloven, dan zijn die leningen zowat gratis. ¨Bel nu, we checken niets bij het BKR, het paspoortnummer is voldoende. Bel nu, en het geld wordt morgen gebracht!¨ De tweede helft wordt op precies dezelfde volgepraat met weer allerlei banken, Bimbo en Pizza Attaque. Na de wedstrijd, en voor het commentaar achteraf door een tweetal deskundigen die het over ethiek en moraal van het edele spel gaan hebben, volgt een reclameblok vol met wonderbaarlijke apparaten die goed zijn voor van alles en nog wat, tegen de rugpijn, voor de buikspieren, tegen depressies en slapeloosheid. Dan zijn er nog wonderlijke smeerseltjes die kilo´s laten verdwijnen als sneeuw voor de zon en tevens de vrouw afhelpen van cellulitis. De dame die dat zalfje aanprijst zou in andere landen met spoed worden opgenomen in een kliniek voor zware anorexia-gevallen... Voor de mannen is er dan nog een andere verbazingwekkende uitvinding: een scheerapparaat genaamd Kleen Kut. Je kan er werkelijk van alles mee, zelfs je snor scheren. De batterij raakt ook nooit leeg, het ding werkt altijd en overal...¨En alsof dat nog niet genoeg is, bel nu en je krijgt er gratis en voor niets een minischeerapparaat bij voor je neus- en oorharen!¨ ¨Blijft u vooral kijken naar kanaal 6, HET KANAAL VAN HET VOLK, na het commentaar volgt de wedstrijd HSBC – Banco Nacional, GOOOOL BIIIIIMBOOOO!

Volgende week ga ik trouwens zelf naar de wedstrijd Alajuela-Saprissa. Even checken hoe het er hier aan toe gaat in een stadion. Vorige week nog een wedstrijd gezien uit de onderafdeling: teleurgestelde en woedende fans van de verliezende partij bestormden na afloop het veld om de voetballers van hun eigen team eens flink op de bek te slaan. Scheidsrechter en tegenpartij liet men ongemoeid. De trainer moest onder politiebegeleiding worden afgevoerd nadat de meest verhitte fanaticos de spelerstunnel hadden bestormd. En het ging daarbij dus om een wedstrijd van niks, Alajuela-Saprissa daarentegen is een soort Ajax-Feyenoord en volgende week gaat het om de beker. Dus dat belooft nog wat...

Bailey´s de montaña

Half tien ´s ochtends. Voor de poort staat een kerel luidkeels ¨Upe¨ te roepen. Nog niet helemaal gerestaureerd van gisteren, loop ik naar buiten om te vernemen wat meneer wil. Of we oud ijzer of ander metaal hebben, hij wil het wel hebben om te recycelen. Heb ik niet. ¨Gracias¨, zegt meneer om vervolgens bij de deur van de buren weer Upe te roepen. Mij schiet een bericht uit de krant te binnen van een wel heel bijzondere manier van metaal recycelen. Gewapend met een niet-geisoleerde knijptang klauteren regelmatig mannetjes betonpalen omhoog om vrolijk in allerlei kabels te knippen. Hebben ze mazzel, zijn ze tientallen meters koperdraad rijker en zit de buurt zonder telefoon, internet en kabel-TV. Hebben ze daarentegen pech, zit de buurt zonder stroom en ligt het mannetje morsdood op het asfalt... Dat heeft dit jaar al een stuk of 20 doden opgeleverd. Even lichtzinnig als het knippen in hoogspanningsleidingen is het drinken van een spul dat hier ¨Bailey´s de montaña¨ wordt genoemd. Het ziet eruit als reguliere koffielikeur, riekt evenwel naar motorolie. Wordt niet geschonken uit een fles, maar uit een 5-liter jerrycan voorzien van een sticker waaruit blijkt dat er ooit een hoogwaardige onkruidbestijdingsmiddel in heeft gezeten... Het spul is niet verkrijgbaar in de winkel, wel in menige kroeg op het ¨platte¨land. De karaokebar bijvoorbeeld. Natasha, inmiddels alweer tien dagen gestopt met roken, vond dat ze daarom wel een presentje had verdiend en bestelde naast een gebakken gratenvis een Imperial en een glaasje berglikeur. Andrea wou er ook wel een, Roy schudde bedenkelijk z´n hoofd... De ¨Bailey´s¨ ging er bij Natasha in als smeerolie, en ze bestelde er nog maar een. ¨No, no Noël, uno!¨, riep Andrea. Roy mompelde iets over knetterende koppijn en ziekenhuis, maar Natasha was niet te houden. ¨Dat is goed voor de Karaoke straks!¨ Moet gezegd, de karaoke liep een uurtje later (na de wedstrijd Saprissa contra Alajuela, 1-0) als gesmeerd...
Voorafgaand aan het avondje bergstappen, gisterenmiddag de berg afgedaald om een bezoek te brengen aan barbier en advocaat. Advocaat, gevraagd om een second opinion, meldde dat alles o.k. was en het met de residencia wel goed zou komen. Soit, het was bij Migracion een zootje (zelf zat ze er regelmatig van 4 uur ´s ochtends tot een uur of 11 om 1 papiertje af te mogen geven), maar het was gewoon een kwestie van afwachten. Geeft Migracion voor 19 november een papiertje af met datum, zijn we klaar. Zijn ze traag, dan zouden we formeel drie dagen het land uit moeten... ¨Moet dat nou echt?¨, was daarop de vraag. Het antwoord was voorspelbaar: ¨volgens de wet wel, maar...¨ Goed, we wachten het wel af, en hopelijk loopt de advocaat bij Migracion een ambtenaar tegen het lijf die in een goede bui verkeert, al dan niet geholpen door een niet helemaal regulier presentje... ¨Maakt U zich vooral niet druk, dit is Costa Rica!¨, klonk het nog uit de mond van de advocate van de Taxi-coöp, en geknipt verlieten we het zwaarbewaakte kantoor. Jawel, geknipt, want eerst waren we nog ff langsgeweest bij de kapper. Gezeten in een jaren-50 tandartsstoel heb ik daar de barbier z´n gang laten gaan met tondeuse, schaar, natte handdoeken en poeier. De aanwijzing voor meneer de barbier was ¨corto¨, voor de rest heb ik ´t overgelaten en zijn fantasie... Bedenkelijk in de spiegel kijkend naar zijn verrichtingen, vernam ik dat meneer ook aan scheren deed. Ach ja, waarom ook niet. Nadat de barbier nog wat haren uit oren en neus had verwijderd met een puntige schaar, ging ie aan de gang met kwast en scheerschuim. Had al zo´n vermoeden, het scheren ging dus met een scalpel... Hopend dat meneer geen sociopaat zou zijn heb ik vervolgens een kwartier lang in de stoel gelegen, geen vin verroerend... Voorzien van een plens Costaricaanse aftershave in het gezicht verliet ik later, na het betalen van omgerekend 2 euro, de behandelkamer van de barbier, halsslagaders intact. Het commentaar bij thuiskomst bestond uit een ¨Ooh papa, WIE heeft DAT gedaan?¨, van Ramona...

p.s. Natasha is dus een dag of tien geleden gestopt met roken. Ga zelf volgende week een poging wagen. Dat zal de nodige consequenties opleveren voor de sfeer in huis...

Kortgeknipt en gladgeschoren, een groet uit de montañas van de Cordillera Central. Hasta luego en pura vida allemaal.

Over kappers en dierenartsen

Van de week hebben we voor het eerst de rekeningen voor electra en water betaald. Dat was 2.500 colon bij elkaar, dus 3 euro 25, voor een halve maand. Dat zou betekenen dat stroom en water voor een maand op 6,50 uit zou komen, soit zeg 7,50 aangezien we nu een grotere koelkast plus wasmachine hebben aangeschaft. Oh, bijna de lampjes van de kerstboom vergeten: komen we op 8 euro. In tegenstelling tot het water en electra, moet de rekening voor de telefoon in de stad worden voldaan, en wel op de 14de of 15de van de maand. Dat wisten we natuurlijk niet want de telefoonrekening is hier nooit aangekomen. Er schijnt wel degelijk een keer per week een postbode te berg op te komen, maar wij hebben hem nog nooit gezien... Afgelopen dinsdag gaat de telefoon: een betalings¨herinnering¨... We hebben de afgelopen maand redelijk wat keren naar het Oude Continent gebeld en waren benieuwd wat dat voor rekening zou opleveren. 2540 colon... Nog wat prijzen: een kilo bief komt op 2500 colon per kilo, rundergehakt op 1800. Voor een kilo tomaten, een kilo uien en een kilo paprika´s ben je 1.500 colon kwijt, samen. Uit eten bij de Chino veroorzaakt een financiële schade van 10.000 colon (13,5 euro) voor 3 personen, incl. drank. Drank: frisdrank en bier zijn qua smaak en prijs vergelijkbaar met Nederland, wijn is een stuk duurder want daar wordt importbelasting over gerekend. Nu schijnen er wel degelijk wijnboeren te bestaan in Costa Rica (van de week is de Vinexpo geopend in SJ), maar Costaricaanse wijn ben ik in nog geen een winkel tegengekomen, dat wil zeggen druivenwijn want er wordt wel fruitwijn verkocht (2 euro), maar dat heb ik nog niet aangedurfd... Hebben we nog whisky, rum en aanverwant bocht: importvuurwater is ongeveer een derde goedkoper dan bij de Nederlandse slijter, het spul dat ze hier stoken van allerlei onduidelijk fruit is een flink stuk goedkoper (en bijgevolg populairder). Het zit vaak in plastic flessen en wat het nuttigen van het spul voor resultaat oplevert, weet in nog van vijf jaar geleden, Mexico: je gaat er behoorlijk scheel van kijken en de volgende dag ben je gebroken. De koppijn is nog het minst erge... Benzine en diesel (voor de auto natuurlijk, we zitten hier niet in Rusland...) komen op driekwart euro. De kwaliteit is nogal eens dubieus (gevolg: enorme rookwalmen), maar het rijdt. De verplichte autoverzekering komt op 20 euro per jaar. Zou je toch denken dat zo´n bedrag ook voor een Tico/Tica haalbaar moet zijn. Nee hoor, de helft rijdt vrolijk onverzekerd rond. Een rijbewijs komt op 65 euro: 10.000 colon voor een medische keuring waar iedereen die niet stekeblind is doorheen komt, de rest voor het theorie-examen. Het praktijkexamen bestaat alleen in de fanatasie van de heren politici en zou moeten bestaan uit een rondje rond het blok, dus vier keer links of rechtsom, remmen, en klaar. Niks bijzondere verrichtingen, hellingproef of inparkeren. Zoals gezegd: waanbeelden van politici want de realiteit ziet er zo uit: je rijdt met je eigen (of een geleende) auto naar het theorie-examen (dus zonder rijbewijs...), ben je daarvoor geslaagd, dan komt de examinator nog even kijken hoe je wegrijdt, maakt niet uit hoe...
Internet is dankzij het staatsmonopolie een flink stuk duurder dan we gewend waren. Een stroopverbinding (haalde vanmorgen een downloadsnelheid van maar liefst 3,2 KB ) kost 10 dollar per maand (dat rekenen ze bij Racsa dus in dollars...) voor 12 uur per maand. Elk uur erbij kost je 0,90 dollarcent. ADSL is verkrijgbaar in de volgende varianten: 256 Kb, 512 Kb, 1 Mb en 4 Mb voor resp. 20, 25, 30 en 100 dollar. Sneller dan 4 Mb is er gewoon niet en het is helemaal afhankelijk van je woonoord of levering überhaupt mogelijk is. Hebben we nog satelietinternet: 100 dollar p.m. excl. schotel, 1MB. Kabel-TV komt op een kleine 20 euro de maand voor 100 kanalen. Maar levering is ook weer afhankelijk van het woonoord en de nabijheid van een kabelton. Zit je in de bush, en wil je meer dan de nationale zenders, dan rest eigenlijk alleen schotel-TV. Kost ongeveer hetzelfde, maar de klimatologische omstandigheden zorgen er wel voor dat je vaak naar ruis zit te kijken.
Hebben we nog de ziektenkostenverzekering. Die komt op 20 euro per maand voor het gezin. Maar ook zo´n verzekering hebben nogal wat Tico´s niet. Kinderen worden sowiso toch kostenloos behandeld en mocht de Tico (of de Tica) zelf medische hulp nodig hebben, dan betalen ze cash 25 euro voor consult, behandeling en medicijnen. Ze gokken er gewoon op dat ze niet al te vaak naar een dokter moeten...
De kapper (heb al 30 jaar geen kapperszaak meer van binnen gezien, maar ga binnenkort toch eens in zo´n antieke barbiersstoel zitten...) rekent 1000 colon, dat is dus 1,35.
Als laatste de dierenarts: twee honden laten inenten, ontwormen en onderzoeken (waar de dierenarts ruim een uur mee zoet is) komt op 10.000 colon, 5.000 per stuk. Dat vinden nogal wat lui ook weer teveel en ze laten hun beestjes hooguit een keer behandelen, dat vinden ze wel weer genoeg. Dat is de beestjes dan ook wel aan te zien... Maiah en Klotskop, sorry: Sabu, zijn qua normale inentingen klaar. In januari nog een keer naar de dierenarts voor de hondsdolheidsprikken en de sterilisatie van Maiah. Jaja, heel zielig, ik weet het maar moet er niet aan denken dat ze bezwangerd wordt door haar eigen broer. Laat staan door de mormels van de buren... Met het tweetal gaat trouwens alles goed en ze groeien als kool. Klotskop begint langzaam door te krijgen hoe je je als hond moet gedragen, daarbij hardhandig geholpen door zuslief.
Wat de andere dieren betreft die we van plan waren in of rond het huis te nemen (denk aan een tweetal varkens, een tweetal veulens en een stuk of wat gallinas – zonder haan want die van de buren begint al om half twee ´s nachts te kraaien als een gek): dat is niet zozeer afhankelijk van de centen – voor een paar honderd euro heb je al een veulen – maar meer een kwestie van afwachten tot we een geschikte lap grond hebben gevonden.
Zo, nu zijn jullie op de hoogte van de kosten van levensonderhoud en sluit ik af met een welgemeende groet vanuit de bergen van de Cordillera Central. Tot laters. Morgen hopelijk meer over avonturen in de karaoke-bar...

House of the Rising Sun

Het ergste noodweer schijnen we dan eindelijk achter de rug te hebben. Guanacaste en Puntarenas zijn weer over de weg bereikbaar en het is de Autoriteiten dan ook eindelijk gelukt om de bevolking aldaar van drinkwater en voedsel te voorzien. De Noodtoestand is evenwel nog steeds van kracht want de President en Zijn Broer zitten in China en zij zijn natuurlijk de enigen die de Noodtoestand weer kunnen opheffen...
Vorige week vrijdag lag de internetverbinding eruit. Dus maar even bellen met de ¨Lideres en Internet¨. ¨We hebben een technisch probleem maar we zijn er mee bezig, blijft u het proberen!¨ Dan duurt het dus vijf dagen voordat de Leiders van Internet (en dat kunnen ze zich straffeloos noemen omdat ze het monopolie bezitten) de zaak hebben opgelost... Maar we hebben de mail weer eens kunnen lezen. Vorige week belde onze advo om te vertellen dat Migracion de procedure had veranderd en dat we dus uiterlijk 19 november het land voor drie dagen zouden moeten verlaten. Ze zouden geen stempeltjes meer afgeven... We hadden evenwel geen trek in een onvrijwillig tripje naar Nicaragua of Panama en zijn op zoek gegaan naar mogelijkheden om zulks te voorkomen. De Nederlandse ambassade in San Jose wist niets van veranderde regeltjes, wist te melden dat het bij Migracion een zootje was en dat we officieel inderdaad tijdelijk het land uit zouden moeten. Op de vraag wat er zou gebeuren als we gewoon zouden blijven zonder stempeltje kwam het antwoord: ¨waarschijnlijk helemaal niets, in Costa Rica is er altijd wel een mogelijkheid¨. Een Nederlander in Alajuela die we via via tegen het lijf liepen, wist te melden dat hijzelf een jaar lang illegaal in het land verbleef voordat zijn residencia een feit was. Het land uit gaan was volgens hem onnodig. Zouden we geklooi krijgen met de plaatselijke IND, geen nood aan de man, hij had een kennis bij de douane die voor een dollar of tien wel een stempeltje kon regelen... Wat dus te doen? We willen het land niet uit, maar om nu als Illegalen in het land te blijven met kind, ook niet echt een aantrekkelijk vooruitzicht... Zoals gezegd, na vijf dagen weer internet en de mailbox weer eens geopend. Hola, een mailtje van de advo. Ontkende Migracion vorige week nog dat onze papierwinkel bij hen aanwezig was, deze week blijken de paperassen dan toch te bestaan, en zowaar, de advo (of haar assistente) wist ze los te krijgen. Onze papieren zijn in Nederland al voorzien van maar liefst drie stempeltjes (gemeente, consul en BuZa), hier willen ze er heel graag nog een vierde stempeltje bij zetten... Verder moeten er nog wat documenten worden vertaald en dan moet de hele handel voor 5 november worden ingeleverd bij het Ministerie van Justitie voor nog meer stempeltjes en zegeltjes. In ruil voor die twee kilo papier en een stapeltje colones ontvangen we een verklaring dat de zaak in behandeling is en we legaal in het land verblijven. Over pakweg een maand of zes, zeven, acht, mogen we ons dan vervoegen bij Migracion om drie plastic pasjes af te halen met onduidelijke foto, onleesbare namen en een niet te ontcijferen datum, plus een reeks getallen: de cedula! Hoe dan ook, juridisch zijn de zaken dus ongeveer rond. Voor alle zekerheid gaan we morgen nog even langs bij de advocate van de Taxicentrale Alajuela om na te gaan of de vork inderdaad zo in de steel zit. Hoezo Taxicentrale? Lang verhaal kort: een week of wat geleden zaten we met Roy en Andrea en een ander Costaricaans stel in de Karaokebar. De man van het stel, bijgenaamd El Gordo (De Dikke), blijkt nu de voorzitter van de Taxicentrale te zijn. We hadden Roy verteld van de problemen bij Migracion en die heeft dus El Gordo gebeld met een verzoek om hulp. El Gordo heeft vervolgens zijn advocate gebeld en haar gevraagd te zaak uit te zoeken, op kosten van de Taxicentrale. Morgenavond zitten we dus weer in de Karaokebar om met Roy, Andrea, El Gordo en zijn vrouw, de gang van zaken door te nemen, een vis te verorberen, de koelkast te legen en House of the Rising Sun te kwelen...

Vliegtuige

Vliegtuige

Ik ga een vliegtuig make
Wat de regenboog heet
Dat vliegtuig gaat averal naar toe.
Het heevt van ales en nogwat
Een bar maar ook als je wielt slaape want het duurt 7 dage
Kun je de knop in druke en dan gat je stoel in un bet verandere
En er is un musejum
Het kost 100$ uero en als je teruggaan is het gatis
Anders moet je 50$ euro betale voor heen en terug
Het heevt ook un boek woe het vliegtuig is ge maakt
je kunt je auto mee nemen ☺
En 1000 de kilos mag je mee nemen
Het vliegtuig heevt 17 gaange en 9 verdiepinge
je kunt un kjompoeter kopen
Nou ik denk dat ale vluigtuige laater vajiet gaan
Maar de regenboog rijk
Vinde juli dat ook...
Hij gaat heel hart! En hij is heel goot! 20 stoele op een rij
En hij heevt een swem bat voor iedereen en zo goot 
En je mag diere meneme
Zo leuk! Soms si je de stere.
Hij heevt 20 gote moootores

Vlieg velt
Het vlieg velt heet de de lugt
En ik gaa een paar klijne vliegtuige maake
Die heete de kluere daar kune 8 mense in ze zijn groen en blauw
Het vlieg velt heevt 10 verdiepingen
Er is en boek daar wat over de oosian gaat
Je kan daar van ales doen
Hoevt niet te wagte je kan meteen door naar het vliegtuig
Want daar hange kamaraas
En er is een siekenhuis
En een dokter
Dat is heel vijleg
Er is ook een school
En de stoerdsers klijgt 5.000
En de piloot 10.000
Dat is heel veel!!!
En je kan ook un tikit kope dat kost 10$ euro en de trug weg gatis
¿Viende juli dat luek?
Ik vint het heel leuk...
natasha en noël gaan woone in dat vliegtuig
Dat kan selvs
Het wort niet duerder ook als het winter
¿Vint je dat niet vantastis?
Ik wel...
Ik vint het een heel leuk vliegtuig
¿Juli ook ?
Wile juli in dat vligtuig kome ¿ja of nee?..
tiekit

Oja weetje je kan ook een gatis tiekit krijge
Maak ijgeluk nietn uit
Je kan ook op het vlieg velt van ales doen
Nou ik denk dat juli dat vliegtuig heel leuk.

En de sijt heet regenboog.nl
Dat vient ik leuk

En die van de kleintjes heet KLEUREN.NL

Oogsttijd

De president en zijn Broer zijn waarlijk machtige mensen. De inkt van het Decreet was nog niet droog, en het zonnetje begon te schijnen... Niet echt weer om te gaan zonnebaden, maar het is voor de verandering weer eens droog en vanaf de berg is Alajuela weer te ontwaren. Aanstaande maandag schijnt de volgende tropische depressie eraan te komen, maar voor de komende dagen hebben de mannen van Transito eventjes lucht om in ieder geval de ergste schade te ´herstellen´. En dat is nodig ook, want maar liefs 27 rutas in het land zijn versperd. En guess what, ons dorp heeft voor het eerst sinds de moderne geschiedschrijving de landelijke pers gehaald! Niet echt met wereldschokkend niews, dat nou ook weer niet. Wat wil het geval: een paar honderd meter bergop, net voorbij de super, is het asfalt weggespoeld, en de dorpen hogerop en de Poas zijn alleen via omwegen te bereiken. Dat op zich is geen reden om de krant te halen, ware het niet dat het veredelde karrespoor hier voor de deur een heuse Ruta Nacional blijkt te zijn. Je ziet het er niet vanaf, maar het is de Ruta 130... Genoeg over het weer (voor dit moment dan), lijk potjandorie wel een Tico, die leuteren ook alleen maar over het weer (okay, en voetbal en andere belangrijke mannenzaken).
Ramona krijgt elke dag een nieuwe rits Spaanse woorden voor de neus die ze uit haar bol moet leren. Dat gaat gepaard met frisse tegenzin, maar het gaat... Zal wel moeten ook, want anders zit ze er in februari in de klas voor spek en bonen bij... Gelukkig komen Andrea en Eduardo regelmatig langs om haar les te geven. Naar hen luistert Snaak tenminste wel... Dus gisteren zat Snaak braaf aan tafel, woordjes te stampen. Roy kwam nog aanzeulen met een 25 kilo zware tros bananen die nu buiten hangt om verder te rijpen. Wat moet ik nou met 25 kilo bananen? Zou je er wijn van kunnen maken of bananenlikeur? We zullen zien....

Het oogstseizoen is dus aangebroken en de bananen en koffiebonen moeten van het land. Geen Tico te vinden die daarvoor te porren is, dus moeten er tienduizenden Nica´s bij worden gehaald die voor een habbekrats het beulswerk mogen opknappen. Het merendeel van die moderne slaven wordt op illegale wijze het land in gehaald, maar er zijn zowaar ook werkgevers die werkvergunningen hebben aangevraagd bij Migración. Gevolg: de uiterst effectief en hardwerkende ambtenaren moeten binnen een paar weken 23.000 aanvragen verwerken. Als het om koffie en bananen gaat, dan hebben we het over heel veel geld, en de eigenaars van de grote koffie- en bananenplantages hebben heel wat in de melk te brokkelen, dus Hogerhand heeft bevolen dat alle andere visumaanvragen for the time being opzij worden geschoven. Dus gisteren hing de advo aan de lijn die wist te melden dat haar assistente weer eens een dag voor jan doedel in de rij had gestaan bij Migración. Er worden op het moment geen stempeltjes meer gezet of afspraken gemaakt. Hoe lang dat gaat duren weet geen hond, voor hetzelfde geld stempelen de ambtenaren er over een week of wat weer vrolijk op los, maar als dat niet het geval is zitten we over een week of vijf een lang weekend in Nicaragua of Panama om bij terugkeer weer een stempeltje te krijgen. Soit, de advo meldt dat we uiteindelijk de status wel zullen krijgen (omdat we aan alle voorwaarden voldoen), maar omdat de ambtenaren bij Migración zoals gezegd erg effectief werken, en de procedures om de haverklap worden veranderd, is er dus niks zinnigs te zeggen over wanneer onze paperassen de donkere kelders van Migración zullen verlaten. Zijn de paperassen eenmaal weg bij Migración, dan schijnt de rest pure formaliteit te zijn. Dollars (of colones) wisselen van eigenaar in ruil voor de cedulas...
Over een paar weken gaan we maar weer eens naar San José, deze keer om de papieren te tekenen voor onze Naamloze Vennootschap die trouwens helemaal niet Naamloos is... De advo checkt op dit moment of de naam die we hebben verzonnen beschikbaar is, dan is het een kwestie van geld schuiven en een paar handtekeningen en zijn we Directeur en Directrice! Dan kunnen we op die manier zaken regelen als verzekeringen, rijbewijs en mobiel. Voor die zaken heb je namelijk of een residencia nodig (en wanneer we die krijgen, nadie sabe nada), of een Costaricaanse S.A. Dus gaan we dringende zaken als verzekeringen, minder urgente zaken als een rijbewijs, en volstrekt overbodige zaken als een mobiel maar via deze omweg regelen.
¨Een rijbewijs?¨, zo hoor ik sommigen al denken, ¨wat moet ie nou met een rijbewijs?¨. Tja, in Nederland konden we voldoende uit de voeten met de benenwagen, fiets en openbaar vervoer. In Costa Rica is een auto toch wel erg handig, zeker als we straks nog een stukje verder van de beschaving zitten... Hebben we eenmaal de vodden (meervoud, want ook Natasha heeft er wel zin in), dan tikken we een, pak ´m beet, 20 jaar oude Isuzu 4wd Pickup op de kop en maken we de Costaricaanse wegen nog een stuk onveiliger...

Nationale Noodtoestand

13.07 uur, live vanuit La Casa Presidencial, Rodrigo Arias roept de nationale noodtoestand uit. Rodrigo Arias is de broer van Oscar Arias, de president, en maakt deel uit van de regering. Hij mag zich ´minister van het presidentschap´noemen. Wat dat inhoudt weet niemand, maar feitelijk heeft hij touwtjes in handen. Als er weer eens lastige vragen worden gesteld (over fraude bij het referendum bijvoorbeeld), krijgt meneer de president plotsklaps weer last van een onsteking in zijn onderbeen en meldt zich ziek... Broer Rodrigo neemt de zaak over, maakt critici uit voor castristen, leugenaars en landverraders, en zorgt ervoor dat de aandacht wordt afgeleid naar aangenamere zaken. Is de crisis weer voorbij, dan verdwijnt de onsteking bij meneer de president net zo snel als ie was opgedoken en huppelt meneer de president weer door het televisiebeeld om verslag te doen van zijn (natuurlijk buitengewoon succesvol) staatsbezoek aan China. Gisteren, terwijl de noodtoestand al in de lucht hing en het halve land zich afvroeg waarom meneer de president zich niet liet zien in de noodgebieden, ontving Oscar het Costaricaanse atletenteam dat terugkeerde van de Paralympics, riep de atleten uit tot zijn persoonlijke vrinden, schudde wat handjes, en dat alles met een stralende glimlach richting een hele batterij camera´s. Daarna maakte Oscar zich weer kwiek uit de voeten, geen woord over de 14 doden in Atenas...
Maar goed, vanmiddag dus Rodrigo op de buis die verklaart dat de regering toch echt niet heeft stilgezeten, getuige de twee graafmachines die gisteren ter beschikking werden gesteld door meneer de president hemzelve... En dan vandaag de Nationale Noodtoestand per presidentieel decreet. Denk daarbij niet aan een avondklok en dictatoriale volmachten, veel meer dan het vrijmaken van fondsen voor noodbruggen, asfalt en waterfilters is het niet. Okay, er wordt wat gemompeld over het aanpakken van de duizenden ´huizen´die zonder wat voor vergunning dan ook zijn gebouwd op volkomen ongeschikt terrein. Om het eigen stoepje schoon te vegen, mompelt men nog wat over ´schuld van de betroffen families zelf´, voor het gemak even voorbijgaand aan het feit dat ook de overheid zelf gebouwen heeft neergezet aan de rand van modderhellingen, basisscholen bijvoorbeeld...
En over een aanpak van dit probleem wordt trouwens al jaren gepraat, zonder dat het ooit tot iets geleid heeft...
Hoe het ook zij, de schone schijn van een functionerende en krachtdadige overheid is weer gewekt. Over een week of wat wordt het weer droger, daalt het waterpeil van de rivieren, spoelt de rest, incl.verzopen koeien en kippen, per decreet de zee in... Probleem opgelost. Lang leve de President, Lang Leve zijn Broer!

Culinaria en noodweer

Hadden we al gemeld dat het hier zo hard regent? Dat was dus een understatement... In een week tijd maar liefst een halve meter water in grote delen van het land. In de kustgebieden treden de rivieren buiten hun oevers: bomen, oogst en huizen met zich meesleurend. Guanacaste staat onder water, evenals de omgeving van Parrita. Verschillende dorpen zijn alleen nog uit de lucht bereikbaar. Ook in de Centrale Vallei overlopende rivieren, bijv. in Cartago. Verschillende ´snel´wegen en belangrijke verbindingswegen zijn grotendeels onbruikbaar geworden doordat bruggen zijn weggespoeld, er gaten van 10 bij 10 en 20 meter diep in het wegdek zijn geslagen en complete berghellingen naar beneden komen en de weg versperren. Natuurlijk, er wordt hard gewerkt om de gaten weer te vullen en de wegen weer vrij te krijgen met modderschuivers. Helpen doet het echter niet veel, want zodra ze klaar zijn bij de ene aardverschuiving, komt een paar honderd meter verderop de volgende helling naar beneden... Waar wij zitten lopen we geen enkel risico dat we bedolven raken onder een modderstroom. Natte voeten na de dagelijkse tocht naar de super, daar blijft het bij. Wat zou kunnen gebeuren is dat de weg naar beneden, naar Alajuela, versperd raakt. Gisteren zagen we op een afstand van 2 kilometer drie aardverschuivingen langs de weg. Ontwortelde bomen en een paar kuub modder. Niet zo veel, maar de weersvooruitzichten zijn niet erg bemoedigend en het is niet geheel ondenkbeeldig dat grotere delen berg naar beneden komen. Maar goed, deze bergweg is niet echt een van de riskantste, dus dat zal wel loslopen. Elders staan de zaken er echter niet zo best voor en de regering overweegt voor het eind van de week het uitroepen van de nationale noodtoestand.
Komen we bij de vraag van Phily wat we hier zoal de hele dag doen en wat de Costaricaanse pot schaft. Laat ik beginnen met de pot. Ook hier is een tomaat gewoon een tomaat, zij het niet zo waterig. Een ui is ook hier gewoon een ui. Datzelfde geldt voor paprika´s, bloemkolen, broccoli, winterpeen, sperziebonen, sla en knoflook. Dan hebben we nog allerlei mij onbekende soorten fruit en groente. Dat fruit gooi je, met een liter melk, in de licuador. Milkshake. Dan hebben ze hier ook nog de gewoonte om elk maal te vergezellen van een bruine bonenprut, frijoles. Jullie mogen het gerust weten, dat raak ik niet aan. En mocht je gewoon geen zin hebben om te koken of in Chinees, overal heb je hier soda´s waar je voor vier, vijfhonderd Colon (60-70 cent) tortillas gevuld met kip of vlees en koolsalade kan bunkeren. We eten dus gewoon wat we altijd al aten, aangevuld met wat exotica. Of er dingen zijn die je hier niet kan kopen? Een haringkar heb ik hier nog niet gezien. En Hollandse Nieuwe zal er dan ook niet zijn vermoed ik. Nu schijnt de Vereniging van Hollanders in Costa Rica (echt waar, die bestaat) jaarlijks een ¨gezellig¨ samenzijn te organiseren met ingevlogen maatjesharing, een door Heineken gesubisieerd vat bier en dropjes. Ik belief geen maatjes, zoals sommigen zullen weten, Heineken drink ik alleen met tegenzin, en dropjes mogen jullie meenemen als jullie hier verzeild zouden raken. En ik wil ook helemaal geen lid worden van wat voor Hollandse vereniging dan ook... Natasha, raar mens, lust natuurlijk wel maatjes. Nog niet gehoord dat ze die nu vreselijk mist, en een eventuel gemis wordt ruimschoots gecompenseerd door het ruime aanbod aan tropische vis. Die zien er soms angstaanjagend uit, smaken evenwel uitstekend. Tot zover de culinaria. Dan wat we zoal uitspoken, hier op de berg. De afgelopen maand hebben we ons onledig gehouden met het bij elkaar slepen van allerlei huisraad en het inrichten van het huis. Daar zijn we nu zo goed als klaar mee. Nog een tweedehands wasmachine, en wellicht zo´n Yankee-koelkast, dan zijn we er wel. En breedbandinternet natuurlijk, maar dat ligt niet in onze hand... Afgezien van de trip naar de Poas, hebben we nog niet veel van het land met eigen ogen gezien. En al zouden we een dagje naar het strand willen, dit is niet het meest voor de hand liggende seizoen. En al zou je een verregend dagje strand wel aangenaam vinden, de stranden zijn zowat onbereikbaar... Eind november, zo is de planning op dit moment, gaan we een lang weekend naar Samara of iets dergelijks. Een doordeweeksedag wordt gevuld met een wandeling door het dorp, bezoek aan super en pulperia, vliegenmeppen, het lezen van de krant (als die bij de super überhaupt is bezorgd...), televizie loeren. Aan het eind van de dag komen Roy en Andrea meestal even langs voor een kopje leut en een uur gebabbel. De prijzen in Nederland blijven hen verbazen en langzaam dringt het besef door dat niet iedereen in Europa barst van de pecunia. Natuurlijk, een modaal Nederlands inkomen blijft voor hen een vermogen, maar bij het horen van huizenprijzen, huurbedragen, electra-rekening etc. schudden ze meewarig het hoofd. Muy caro..., zeg dat wel. Op zondag komen R en A ons meestal ophalen voor een bezoekje aan de stad, een rondje kermis, een hap bij de Chinees. Dat combineren we dan met een bezoek aan de super (die in de stad heeft meer en scheelt nogal in de kosten, het de berg op slepen van de spullen maakt ze namelijk een stuk duurder, zoiets als de super op Vlieland, zeg maar), en een bezoek aan de pinautomaat, die hebben ze in het dorp namelijk niet. Een keer in de maand arriveren de rekeningen voor water en electra, 4 euro en 5 euro. Een bank, waar je die rekeningen zou kunnen betalen, is er dus niet. Betalen doe je bij de kassajuffrouw in de super... Een keer per maand zijn we in San José, bij de advo, om te bespreken hoe het vlot bij Migraçion. Traag dus. Dan hebben we nog de karaokebar voor het zoveelwekelijkse avondje stappen, het rondkijken naar een geschikte lap grond, en daarmee hebben we eigenlijk alles wel gehad. Op privézaken na en de kerstboom...

Tropenkolder

Het is half oktober en een normaal mens zou denken dat Kerst nog wel even op zich kan laten wachten. Nu, daar denken ze hier toch ietwat anders over. Van tafellakenwinkel tot mega-supermarkt: kerstbomen, kerstballen, kerstlampjes, kerstmutsen en nog vele kubieke meters ander kerstspul. En dat vindt de Tico/Tica helemaal niet gek, getuige de hoeveelheden bomen, lampen en mutsen die worden ingeslagen. Vandaag staat voor de Tico´s het tweewekelijkse salaris op de rekening en vanmorgen was het in Alajuela dus een drukte van jewelste. Afgelopen vrijdag was het namelijk De Dag van de Culturen, een nationale feestdag. Wat de logica erachter is, ontgaat mij ten enenmale, maar vanmiddag zijn dus de winkels dicht en geniet menig Tico/Tica vandaag van een vrije middag. En die vrije middag wordt benut om de plastic boom in elkaar te knutselen om dat ding vervolgens vol te hangen met lampjes. Roy en Andrea hadden nog een reserve-exemplaar, incl. lichtjes e.d. in huis en kwamen daar vanmorgen enthousiast mee aanzeulen. Twee minuten later was het gevaarte in elkaar gezet en keken de twee vrienden voldaan naar het resultaat. ¨Prachtig, ruim maar weer op, dan zetten we hem in december wel ergens in een hoek¨. ¨Nee hoor, vandaag zet iedereen hier de boom op¨, zo luidde de nogal onverwachte reactie... ¨Jongen, als ze in Nederland horen dat wij half oktober al een kerstboom in huis hebben, verklaren ze ons voor gek¨. Dat wederom vonden zij weer onverwachts... Ramona vroeg vervolgens wat er allemaal werd gezegd en na het antwoord verscheen er een brede smile op haar gezicht. ¨Hoera, Kerstmis! Mag ik de ballen in de boom doen?¨ ¨Ja doei, het is maldito pas oktober!¨ Onze vrinden maakten zich op om weer huiswaarts te keren en bij het uitlaten van het stel verklaarde Andrea dat ze ons om een uur of vijf wel met de auto zou komen ophalen. ¨Waarom?¨ ¨Nou, het regent vast wel om vijf uur¨. ¨Ja, dat zal wel. Maar wat is dan om vijf uur de bedoeling?¨ ¨Nou, dan kom ik even jullie boom bewonderen en dan gaan we bij ons thuis de onze bekijken!¨ ¨Nou nee, we komen wel wandelend, zijn de hondjes ook weer even uit¨, zo probeerde Natasha zich eruit te redden. ¨Niks ervan, het regent straks pijpenstelen¨. Om het maar even kort te houden: het regent inderdaad pijpenstelen en in de woonkamer staat een plastic gedrocht, volgehangen met knipperlichtjes en ballen...
Voor diegenen aan de overkant die eraan doen: alvast een Feliz Navidad!

De weermevrouw en de muggetjes

De weermevrouw hield het er in het avondnieuws gisteren erbij dat het vandaag, zondag 14 oktober, eindelijk weer eens een droge dag zou worden. Goed nieuws voor de bewoners van diverse kustplaatsen waar het rivierwater 1 meter hoog in de woonkamers staat. Goed nieuws ook voor de 3.500 Costaricanen die volgens de Rampenbestrijdingsdienst accuut gevaar lopen bedolven te worden onder naar beneden glijdende berghellingen. Minder goed nieuws: de weermevrouw sloeg de plank helemaal mis... Het regent en dondert op dit moment zoals het de hele week nog niet gedonderd en geregend heeft. En dan te bedenken dat vanaf afgelopen maandag tot vrijdagavond evenveel water naar beneden is gekomen als normaal in de hele maand oktober. Morgen, aldus dezelfde weermevrouw, bereikt een tropische depressie de Atlantische kust en dat levert weer een hele week regen op, dag en nacht. De wetenschappers in CR houden het op een combinatie van La Niña en een veranderend klimaat als gevolg van de globale opwarming. Diezelfde opwarming wordt ook gezien als oorzaak van het snel oplopende aantal dengue-gevallen (en doden). Elke graad verhoging zorgt ervoor dat de muggetjes die de dengue verspreiden het ook honderd meter hogerop overleven. Dat heeft ertoe geleid dat die beestjes het nu ook goed doen in steden in de Centrale Vallei zoals San José en Alajuela. By the way, wij zitten een flink stuk hoger... Honderden ambtenaren van Gezondheidszorg zijn er op uit gestuurd om in de meest betroffen gebieden bij alle huizen aan te kloppen om de bewoners te wijzen op mogelijke maatregelen die ze zelf kunnen nemen, zoals bijv. het opruimen van oude autobanden etc. die nogal wat mensen gewoon in hun achtertuin flikkeren en voor de vrouwtjesmuggetjes een ideale plek vormen om hun eitjes te deponeren. Mochten de ambtenaren in een huis de lieftallige beestjes aantreffen, dan biedt men de bewoners aan om het huis eens flink uit te roken. Bij uitzondering wordt er nu dus wel eens een keer ingegrepen door de overheid en laat men het niet alleen bij mooie woorden. Complicerende factor in dit geheel is dat men in Guanacaste, Limon en ook Alajuela de desbetreffende ambtenaren niet eens te woord wil staan, laat staan het huis in laat. ¨Nee hoor, bij ons ligt geen basura in de tuin, dan moet je bij de buren zijn¨. Of: ¨Nou, de buren ruimen ook niets op, dus waarom zou ik?¨. De minister van Gezondheidszorg kondigde daarop harde maatregelen aan. De behuizingen van weigerende bewoners zouden onbewoonbaar worden verklaard, de bewoners zouden tijdelijk moeten verkassen en pas hun huizen weer in mogen nadat de Ongediertebestrijdingsdienst de beestjes heeft uitgemoord en de basura verwijderd. De harde woorden van mevrouw de minister hadden nul komma nul effect. De desbetreffende bewoners weten immers heel goed dat over een week of zes dengue geen actueel thema meer zal zijn. Dan begint
het droge seizoen, hebben de beestjes minder broedplaatsen, daalt het aantal ziektegevallen vanzelf, de krant publiceert een grafiekje waaruit de dalende lijn moet blijken, de voorlichter van de minister verklaard dat dit alles duidelijk aantoont dat het beleid van mevrouw de minister een doorslaand succes is, de minister – die ook wel weet dat dit allemaal kolder is – glundert en gaat over tot de orde van de dag: het knippen van lintjes. Komt nog bij dat nogal wat boeren (in bijv. Guanacaste) hebben verklaard de ambtenaren van hun terrein te schieten...

De Banco Nacional

Met een pinpas uit Europa kun je in Costa Rica bij een hele reeks automaten uit de voeten. Voor een toerist uit de EU zijn traveler cheques e.d. dan ook niet (meer) nodig. Iemand die van plan is door de bergen van Talamanca of de wouden van het schiereiland Osa te gaan wandelen, pint de nodige colones in de Meseta Central en kan daarmee bij elke pulperia terecht. Wel wat kleinere coupures meenemen, want lang niet elke pulperia heeft terug van 10.000 colones (een paar maanden geleden nog 15 euro, nu 13,50, dus dat gaat hard). Omdat wij hier willen blijven, was het zaak om hier een bankrekening te openen. Costa Rica kent een hele rits banken, maar niet elke bank is even betrouwbaar en de dienstverlening verschilt enorm. De kranten staan hier bol van ingezonden brieven van boze bankklanten die al weken wachten op overgemaakt geld. Het verzilveren van een cheque kan bij sommige banken maanden duren. Internetbankieren is bij 9 van de 10 onmogelijk. Op aanraden van de advocaat kwamen we terecht bij de Banco Nacional. Daar schijnt het overmaken van geld van en naar Europa probleemloos te gaan (we wachten af), je kan een Eurorekening openen, naast een colonesrekening. Met de pas van de colonesrekening kun je pinnen, en via internet kun je Euro´s overboeken naar de colonesrekening (zijn benieuwd). Nu is het openen van een bankrekening in Nederland een kwestie van minuten (soit, zeg een half uur), hier zitten de zaken toch ietwat gecompliceerder in elkaar. Om 9 uur kwamen we binnen bij de bank, je trekt een nummertje en wacht vervolgens 1 uur op je beurt. Allerlei reisboeken maken je wijs dat je (zeker in de Centrale Vallei) overal terecht kan met Engels. Dat zouden de Costaricaanse jongens en meisjes allemaal leren op school. Dat geldt dan in ieder geval niet voor winkel- en bankpersoneel. Ook niet voor politieagenten, trouwens. Nu wisten we al, na een bezoek aan ´n bank om Euro´s te wisselen, dat dit het geval was en daarom hadden we Roy gevraagd om mee te komen voor het geval we er in het Spaans niet uit zouden komen. Goed, we zijn aan de beurt. Leggen uit wat we willen, en waarom. Het meisje van de bank, heel erg vriendelijk, verklaart dat het allemaal geen probleem is. Eurorekening, colonesrekening, internetbankieren, een hypotheek, U roept maar! Het meisje opent een of ander programma op haar pc en allerlei formulieren rollen uit de printer. Alle gegevens uit de paspoorten worden ingevoerd in de pc, en met de pen vervolgens nog eens twee keer ingevuld op de formulieren. Paspoorten en formulieren worden gekopieerd en dan moet alles worden ondertekend. Het meisje vraagt om een huurcontract en een reçu dat er stroom of telefoon wordt betaald. Dat wisten we van tevoren en die paperassen hadden we dus paraat. Het meisje bestudeert een uur lang het huurcontract. Er moet vervolgens 10.000 colones worden gestort om de rekening te kunnen openen. We overhandigen het vriendelijke meisje een briefje van 10 mil en krijgen weer twee formulieren onder de neus. Dan de Eurorekening. Dat levert nog meer formulieren op dan de colonesrekening. Het meisje vraagt in welke plaats de bank in Nederland is gevestigd waar vandaan de Euro´s maandelijks worden overgemaakt. Je zegt ¨Amsterdam¨. Het meisje zoekt in haar pc, en verklaart tien minuten later dat Amsterdam er niet in staat. Het meisje ziet dat ik haar enigzins verbijsterd aanstaar en draait haar scherm om zodat ik het zelf kan zien. Op het lijstje van Nederlandse ¨steden¨ staan 12 namen: de provincies! Ik wijs op Noord-Holland en het meisje vinkt opgelucht het aangewezene aan. Pff. Tussen al het werk door wordt vrolijk gebabbeld over pc´s, laptops, goedkope winkels en van alles en nog wat. Het is inmiddels half twee. Er moet 30 euro worden gestort en het meisje laat trots een apparaat zien waarmee de echtheid kan worden gecontroleerd. Geweldig vindt ze de Eurobriefjes. Moet je eens zien wat er allemaal oplicht onder de UV-lamp! Heel goed, die Europeanen, vindt ze, heel wat anders dan die colonesbriefjes waar niets oplicht... Nu hebben we alles wel gehad en denken we dat ze de pasjes gaat aanmaken. Nee, zegt het meisje, dat doet een andere mevrouw en daarvoor moeten jullie morgen terugkomen. Ze geeft ons een papiertje mee ter grootte van een vloeitje met daarop twee cijferreeksen. Goed bewaren, zegt het meisje. Een dag later zal blijken waarom. Gewapend met allerlei papieren en een vloeitje verlaten we de bank. De volgende dag vervoegen we ons bij de andere mevrouw, na een uur zitten in de wachtkamer. Die mevrouw vraagt weer om de paspoorten, is een uur in de weer met haar pc, belt een keer of vier, vijf, met het meisje van gisteren, en babbelt over van alles en nog wat. Hoera, onze namen staan in haar pc! Maar niet de rekeningnummers. Ze vraagt om het vloeitje. Vloek, waar heb ik dat maldito vloeitje?, hehe het vloeitje...), klopt het nummer in haar pc, ze verlaat haar hokje en komt een half uur later terug met de pinpas voor de colonesrekening. We informeren naar de Eurorekening. De mevrouw belt weer herhaaldelijk met het meisje, weer de paspoorten op tafel, weer het vloeitje. Weer allerlei formulieren. Ze loopt weer weg, en overhandigt ons trots een bankboekje met allerlei eurosymbolen erop. De eurorekening is een feit. Dat was het, zegt de mevrouw. Met een muchos gracias en een con mucho gusto als respons verlaten we het bankgebouw, trotse bezitters van een tweetal Costaricaanse bankrekeningen! We hebben net berekend dat het vriendelijke meisje op z´n hoogst twee bankrekeningen op een dag opent. Of dat altijd zo lang duurt, willen we van Roy weten. Natuurlijk, zegt ie. Soms wel langer. En dat kan kloppen: in het hokje naast ons zat al die tijd een Canadees echtpaar met kind. Ze spraken geen woord spaans, en de mevrouw van de bank geen letter engels. Terwijl in ons geval formulieren en papieren werden uitgewisseld, gebeurde er bij de Canadezen hoegenaamd helemaal niets. Toch benieuwd hoe lang die er nog hebben gezeten...

Costa Rica

De volcan poias

Het is een mooie volcan
Hij gaat over 40 jaar gaat hij uitbarste
Wij zijn aar is een keer ge weest
Het is een goen meer en hij maakt wolke

Karaoewe met mama

Mama ging engelse litjes sienge
En se ging

Help singe ider een moest lage
En papa moest ook een keer siente
Toewel hij self sij hui op
Naja hij wert ge dwonge

Alaguela

We gienge met de taxsi van juan Santamaría
Met een taxsi van het hotel gienge we naar het hotel
Ik gieng meteen naar bed bet om dat al 12 uur was ovso

Van Ramona

Politiek incorrect feestje...

Vandaag, 12 october, is het nationale feestdag in Costa Rica. Op die dag, maar dan in 1502, parkeerde ene meneer Colon zijn schepen voor de kust van het huidige Limon waar hij vriendelijk werd ontvangen door de inheemse bevolking. Colon had Costa Rica ¨ontdekt¨. Eigenlijk arriveerde Colon op 8 september 1502 voor de kust van Limon, maar dat terzijde. Men viert het dus op 12 october met de El Dia de las Culturas. Tot voor kort werd het El Dia de la Raza, de Dag van het (blanke) Ras genoemd, want met meneer Colon kwam natuurlijk de Beschaving (het geloof, het schrift, vuurwapens en vuurwater, bloedhonden, slavernij, gevangenissen en een aantal ziektes, waaronder syfilis). Binnen een mum van tijd was de inheemse bevolking gedecimeerd en had het Blanke Ras, met God aan zijn zijde, de touwtjes in handen. Het Blanke Ras had evenwel geen trek in hard werken, en omdat het restant aan inheemsen zich had terug getrokken in gebieden die nog niet waren ¨ontdekt¨, haalden de Spanjaarden, want dat waren het, wat negers uit Afrika om de klus te klaren. Met andere woorden, reden genoeg om een feestje te bouwen. Ergens eind vorige eeuw bedacht een aantal verlichte Costa Ricanen (blank, dat dan weer wel) dat De Dag van het Ras eigenlijk wel een ietwat ongelukkige benaming was. Het waren de hoogtijdagen van de Anti-Apartheidstrijd en racisme kon eigenlijk niet meer. Maar de Costaricanen (behalve de inheemsen dan) hadden geen zin om zich een feestje door de neus te laten boren (op 12 october begint namelijk het Carnaval in Limon), en het parlement besloot de 12de october om te dopen tot De Dag van de Culturen. De redenering van de politici: op die dag, in 1502, kwamen allerlei culturen bij elkaar en door de geleidelijke vermenging van die culturen kwam het uiteindelijk tot een unieke Costaricaanse cultuur, sterker dan de oorspronkelijke aparte culturen. Apekool, want tot een vermenging is het nooit echt gekomen (anders dan in bijv. Mexico). Wat er nog over is van de oorspronkelijke bevolking leeft in afgelegen reservaten in het Talamanca-gebergte in bittere armoede en blank Costa Rica (het merendeel tenminste) negeert hun bestaan. Houden we over: het Blanke Ras en het Zwarte Ras. Tot de jaren vijftig van de vorige eeuw mochten de Afro-Caribeanen zich niet eens vestigen in de Centrale Vallei, ze hadden niet eens de Costaricaanse nationaliteit… Dan is het lastig cultuurtjes mengen… Het merendeel van de blanke Costaricanen beschouwt de bevolking van Limon, want daar wonen de Afro-Caribeanen, als inferieur en crimineel. Van vermenging is dan ook geen sprake. De bewoners van de Valle Central komen niet graag in Limon, behalve dan in de week na de 12de october, want dan trekken hele volkstammen naar Puerto Limon om zich een week lang te buiten te gaan aan drank, dope en de dames van plezier. Voor de Limonezen is er trouwens dit jaar helemaal geen reden om de Dag van de Culturen te vieren want de regering heeft het carnaval dit jaar verboden. Er heerst namelijk een dengue-epidemie (niet alleen in Limon, maar dat terzijde) en de blanke carnavalsvierders zouden wel eens doodziek terug kunnen komen. De Limonezen, met hun eigen politieke partijen, eigen vakbonden, eigen taal en andere ongemengde zaken, zijn niet erg ingenomen met het ministerieel verbod, want de regering boort Limon, toch al niet de rijkste provincie van het land, daarmee nogal wat inkomsten door de neus. Dit jaar moet Limon het doen met de westerse surfdudes en de turistas op zoek naar een lolletje die wat centjes komen uitgeven in Cahuita.
En verbod of niet, op dit moment is het nogal problematisch om Limon te bereiken. Het regent, als gevolg van La Niña, al een hele week zo hard dat de grond meer dan verzadigd is. Eigenlijk zou het ook in oktober, de maand met de meeste neerslag, ´s ochtends droog moeten zijn, tot een uur of een, twee. Dit jaar dus niet, en volgens het Republikeins Costaricaans Metereologisch Instituut kan dat nog wel even duren. Een depressie van jewelste ligt geparkeerd voor de Pacifische kust en jaagt dag en dag regenwolken de berghellingen op. Al dat water kolkt vervolgens weer naar beneden (de stuwmeren zijn overvol) en sleurt berghellingen, huizen, wegen en bruggen met zich mee. Gisteren kwam in een barrio, eigenlijk een krottenwijk, in Atenas een berghelling naar beneden en een aantal hutten – hier viviendas geheten – werd bedolven onder een metersdikke modderstroom. Meer dan 10 doden, straatarme Ticos en Nicas. Eigenlijk hadden die viviendas daar helemaal niet mogen staan, de helling was namelijk al instabiel. Maar voor een officiële bouwkavel en betonnen fundering hadden deze mensen geen geld, maar je moet toch wat en dus spijkerden ze hun hutjes in elkaar op een levensgevaarlijke plek. Wrang detail, Atenas is tevens de stad met, volgens de NASA, het ¨beste klimaat ter wereld¨. Gevolg: horden rijke Amerikanen in gated communities, tot de tanden gewapende guards, en shopping malls. De Amerikanen (en ook nog wat Europeanen) bouwen hun villa´s – een Tico-huis is hun te min – op de beste (en veiligste) stukken land. Ze zijn daarenboven ook nog eens bereid om de beurs te trekken en idioot hoge bedragen neer te tellen voor een kavel. Voor Juan Tico en Juanita Nica – met beduidend minder pecunia (300-400 dollar is al veel in een land waar de prijzen niet echt veel lager liggen dan in het Westen) – resteren de slechtere en gevaarlijkere stukken land. En ook al mag het dan officieel niet, gebouwd wordt er toch. En de overheid laat het oogluikend toe. Wetten en regels, sowiso al gevallen apart hier. Officieel worden de wouden beschermd, er wordt gekapt bij het leven… Vuurwapens zijn verboden, er wordt bij tijd en wijle geschoten alsof het ´t Wilde Westen is… Officieel heb je voor elk motorvoertuig, en zelfs een brommer, een rijbewijs en verzekering nodig, half Costa Rica rijdt zonder rijbewijs, zonder nummerplaten, en natuurlijk zonder verzekering, rond… Grootste aantal verkeersdoden – relatief dan – op het Westelijk Halfrond. Officieel mag je geen schildpaddeneieren rapen en verkopen, ze zijn te krijg voor 40 eurocent in de eerste de beste karaokebar… Iedereen is belastingplichtig, op de multinationals na, moet de eerste Tico of migrant nog tegenkomen die netjes de centjes afdraagt… Prostitutie met minderjarigen is zwaar strafbaar, voor de hoteliers aan de kust geen enkele belemmering om kamers te verhuren aan vunzige en bezopen Westerlingen in gezelschap van overduidelijk minderjarigen… De politie moet natuurlijk de wet handhaven en corruptie is officieel uit den boze, de Costaricaanse ambtenaar – en dus ook de agent – is niet vies van wat extra inkomsten. Vorige week werden twee agenten gearresteerd die zich na gedane arbeid onledig hielden met het beroven van crackdealers. Het ging ze daarbij niet om de poen maar om de bolletjes… En natuurlijk is elke Tico en Tica zich van deze discrepantie bewust, ook de heren en dames politici, maar iedereen doet vrolijk alsof er niets aan de hand is. Wij dus ook… Nee hoor, we gaan ons natuurlijk netjes aan de wetjes houden, dat wil zeggen: in ieder geval tot de residençia binnen is…

Internetperikelen

Ook in Costa Rica heb je, als je niet al te ver van de bewoonde wereld zit, toegang tot de modernere communicatiemiddelen. In de Valle Central heb je bijna overal bereik met een mobieltje. In Talamanca of Upsala dus niet… In dezelfde Valle Central is het ook mogelijk om een internetabonnement te krijgen. Je doet er dan wel slim aan om dat aan te laten vragen door een ingezetene. Anders ben je zo acht manden verder. De procedure werkt als volgt: je vraagt eerst een telefoonaansluiting. Een week later komen twee jongens met een lange instabiele ladder om vanaf de leiding boven in de straat een telefoondraad door te trekken naar je huis. Twee uur later kun je bellen. Het is wel zaak om door de telefoon te schreeuwen, want de lijn is slecht… Vervolgens kun je bij staatsbedrijf Racsa, die zich ´´lideres en Internet´´ noemen, een 56kb modem-abo bestellen in de grote stad. Op een groen papiertje met carbondoorslag schrijft een dame met onleesbaar schrift vervolgens een hele reeks onleesbare cijfertjes en lettertjes. Ergens daartussen zit je inlognaam. De dame zegt dat je de volgende dag kan internetten. Een stemmetje in je hoofd zegt dat dat niet kan… Die dag probeer je zo goed of kwaad als het gaat de code en je password op de doorslag te ontcijferen. Dat klop je in. Vervolgens zoek je op diezelfde papiertjes naar een inbelnummer. Nada. Maar goed, Racsa heeft een helpdesk, Engelstalig nog wel, zeggen ze. Je belt en vraagt naar het inbelnummer voor jouw gebied. Vervolgens krijg je een netnummer aan de andere kant van het land. Het buurmeisje, Diana, weet het nummer gelukkig wel. Inbellen dan maar. ¨Loginnaam en password onbekend¨. Misschien was die a toch een o? En die d een cl? Diana zegt: daar staat ´noldo´, Roy houdt het op ´naclo´. Ik weet het niet meer… Twee dagen later en vele mogelijke combinaties verder, laat je Diana naar de spaanstalige helpdesk bellen, want de engelstalige beschikt over een dusdanige rudimentaire kennis van die taal, dat je er bijkans om moet lachen. Diana hangt een half uur aan de lijn. De meneer van de helpdesk wil het contractnummer weten. Dat moet op het groene papiertje staan, maar staat er dus niet op. De meneer vraagt vervolgens naar de inlognaam. Diana zegt ´´Noldo´´. Dat staat niet in de meneer zijn compu, maar het begint hem te eindelijk te dagen… ¨Ik weet het al, die naam bestond al, en toen hebben we hem maar verandert in Naldo¨. Om dat even door te geven aan de klant, ho maar… Soit, je hebt stroop-internet. Nu mag je dan breedband aanvragen. Dat hebben we inmiddels gedaan, benieuwd wat dat allemaal gaat opleveren.

Maiah & Sabu

Het zijn 2 pupies
De merk daar van is Alaska malamoete!
Se zijn wit met bruine ooge
Jongetje en mijsje
0 jaar
Se slaape 17 uur per dag
Sabu is gooter dan maiah
Maiah is breeder klijner en sterker
Elke ogtent lige eer 10 poepjes en plasmes
Sabu is soo dom!
Want gister ging sabu een poepje ge legt op maiah!

En toen maiah soo boos wert
Maar ik weet zeeker dad als julie come dad se op je sprienge




Van Ramona

De ent

San Isidro de Alajuela

Na een dag of 10 hotel, een maandje El Roble (druk, heet en lawaaierig), zijn we nu aanbeland in San Isidro de Alajuela (een dorpje met ca. 3000 inwoners (voornamelijk koffieboeren en landarbeiders), 2 winkeltjes, een kroeg (nog niet van binnen gezien), ´n tandarts en een medische post. En natuurlijk een kerk en wat scholen. San Isidro ligt op de helling van Volcan Poas (wel actief, maar wel op 20 km. afstand – hopelijk voldoende… We kijken uit op immense koffievelden en de vulkaan Barva. ´s Avonds zie je in het dal de lichtjes van Alajuela. Hier, op 1600 meter hoogte, is het een heel stuk koeler, en vanaf een uur of twee trekken de wolken de hellingen op. Nu, op het hoogtepunt van het regenseizoen, regent het zowat continu en verandert de straat af en toe in een rivier. IJs en weder dienende, dalen we af en toe af naar de grote stad om proviand in te slaan (in de winkeltjes hier hebben ze wel van alles, maar ook weer van alles niet, en het de berg op zeulen van al die spullen verhoogt ook de prijzen, zelfs van de peuken ), maar voor restaurantjes, kroegen e.d. kun je goed in de omgeving terecht. Zo zijn we een week geleden met twee Costaricaanse vrienden (Roy – koffieboer en deeltijd-taxista – en zijn vrouw Andrea) naar een karaoke-bar annex restaurant geweest in een dorp ´n paar kilometer verderop zonder naam. Het publiek bestond uit ons drieen, Roy, Andrea en een bevriend stel. Na het nuttigen van het avondmaal en enige Imperials, begon stel nr. 2 luidkeels te karaoken, gevolgd door Andrea, en vervolgens Natasha. De kroegbaas had namelijk ook een zelfgebrande karaoke-dvd met engelstalige jaren 60 en 70 klassiekers. Natasha, luidkeels toegejuigd door het publiek (inmiddels aangvuld mete en jong stel Costaricaanse geliefden die het geheel met stijgende verbazing aanschouwden), kon het niet laten een stuk of vijf klassiekers ten gehore te geven. Ook ik moest er aan geloven, maar daar bestaan gelukkig geen opnames van…

Afgelopen zondag was het dan zover: het referéndum over het TLC. Wekenlang hielden de opiniepeilingen het op een overwinning voor No, maar een massieve perscampagne, druk en dreigementen van de kant van de regering en de VS, en nog wat fraude, hebben er toe geleid dat het toch een ´´overwinning´´ voor Si is geworden, 51 tegen 49 procent, een uitslag die niet wordt geaccepteerd door No, maar who cares… Nu zijn ze de stembriefjes handmatig aan het hertellen, en dat kan nog wel twee weken duren. Een reprise van Florida, drie jaar geleden, zeg maar. Dan loopt er verder nog een procedure bij de Costaricaanse Kiesraad wegens niet-toegestane overheidsbemoeienis. Wat het uiteindelijk allemaal wordt, dat is pas bekend in februari 2008.

In december wordt Ramona ingeschreven bij de plaatselijke school. Omdat ze de spaanse taal nog niet machtig is, begint ze in groep 1. Dat lijkt een stap terug, maar hier gaan de Costaricaanse kindertjes pas naar school als ze 7, 8 jaar zijn. Ze komt dus in een klas terecht met leeftijdgenootjes, en zodra ze het Spaans afdoende machtig is mag ze verder naar groep 2. Het Nederlands en rekenen houden we zelf bij, dus een al te grote achterstand zal ze hopelijk niet oplopen. Ramona verheugd zich er nu al op dat ze straks een schooluniform krijgt (witte blouse, donkerblauwe broek, lichtblauwe sokken en zwarte schoenen. Verder heeft Ramona hier in het dorp al twee vriendjes gemaakt (Eduardo en Allan, de zoontjes van R&A), die regelmatig op bezoek komen. En soms gaat Ramona bij hun langs om te spelen.

Sabu en Maiah (de twee Alaska Malamute – Salmoyedo puppies) groeien als kool. Sabu, een klotskop die bij de geboorte duidelijk minder hersencellen heeft meegekregen, krijgt les van zijn zus Maiah – kleiner maar hem duidelijk de baas – in hond zijn. Als het regent, en dat doet het dus zoals gezegd nu bijna voortdurend – rennen ze door de tuin en verandert de huiskamer na afloop in een modderpoel. Even kijken of het lukt om een foto mee te sturen…
Volgende keer meer…

p.s. Een foto uploaden lukt dan wel, maar het duurt maar liefst 10 minuten. Als stroop door een rietje...